Kraje EU+ to oprócz państw unijnych także Islandia, Norwegia, Szwajcaria i Wielka Brytania.

Porównywanie sytuacji w krajach unijnych i poza unijnych ma bardzo ograniczoną wartość ze względu na bardzo duże różnice na poszczególnych rynkach i nawet w różnych aglomeracjach. Tu mamy do czynienia w wartościami uśrednionymi. Natomiast warto zwrócić uwagę na fakt, iż spadek liczy obsłużonych pasażerów jest znacząco mniejszy niż liczby operacji. To efekt większego udziału w rynku tanich linii, wykorzystujących bardzo duże samoloty oraz notujących zdecydowanie wyższe współczynniki wykorzystania miejsc pasażerskich (LF-y).

Tabela pokazująca indeksy zmian (w procentach) na najważniejszych rynkach europejskich: 06.2023 do 06.2022.

Tabela pokazująca indeksy zmian na najważniejszych rynkach europejskich: czerwiec 2023 do czerwca 2019

Tabela pokazująca indeksy zmian na najważniejszych rynkach europejskich: styczeń - czerwiec 2023 do 2022.

Tabela pokazująca indeksy zmian (w %) na najważniejszych rynkach europejskich: styczeń - czerwiec 2023 do 2019.

Według danych ACI wzrost w polskich portach, do czerwca 2022 wyniósł 18 proc., a do czerwca 2019 – 6,3 proc. Wartości narastająco to, odpowiednio – 42,3 proc. i 2,7 proc. Musimy jednak uwzględnić, iż jedynie Lotnisko Chopina, Kraków i Łódź zgłosiły swoje dane do ACI. Za około trzy tygodnie przedstawimy analizę wyników na rynku polskim w sześciu pierwszych miesiącach obecnego roku.

Bez wchodzenia w szczegóły warto tu zwrócić uwagę na zdecydowanie lepsze wyniki krajów w Europie Południowej – Hiszpanii, Portugalii, Grecji, Bułgarii itd. Dobre wyniki zanotowało wiele krajów w naszym regionie, ze znaczącymi wyjątkami, z których najważniejsze są Czechy. Uwagę zwracają fatalne wyniki rynku niemieckiego, tak bardzo uzależnionego od sytuacji popytowej w segmencie ruchu wysokopłatnego – biznesowego. Istotne znaczenie ma tu również niezbyt przychylna wobec tanich linii polityka władz niemieckich. Przewoźnicy ci ograniczają swoje oferty w wielu portach, a przykład to wycofanie się Ryanaira z lotniska we Frankfurcie oraz ogromne spadki w Berlinie. Wciąż utrzymuje się kryzys na rynku przewozów Europa – najbogatsze kraje azjatyckie. Tu bardzo duże znaczenie ma zamknięcie trasy transsyberyjskiej.

Największe huby europejskie – czerwiec 2023 i narastająco rok 2023 do 2022 i 2019

Zastosowaliśmy kategoryzację, w znacznym stopniu, historyczną. Tak naprawdę Kopenhaga traci status ważnego hubu europejskiego. To efekt ograniczania oferty kopenhaskiej SAS, w szczególności w odniesieniu do tras interkontynentalnych. Dodatkowo skandynawska linia rozwija siatki połączeń bezpośrednich ze Sztokholmu i Oslo.

Heathrow wróciło na pozycję lidera. To, między innymi, efekt świetnej sytuacji na rynku północnoatlantyckim. Stambuł dołączył do ścisłej czołówki hubów europejskich. Notuje bardzo duży wzrost w porównaniu z rokiem 2019 - w ogromnym stopniu dzięki zamknięciu, dla linii europejskich, trasy transsyberyjskiej. A wyniki te będą jeszcze lepsze, gdy znormalizuje się w pełni sytuacja popytowa na największych rynkach azjatyckich – chińskim i japońskim.

Na fatalne wyniki hubów niemieckich złożyła się grupa czynników:

• utrzymujący się kryzys na rynku podróży wysokopłatnych (głównie MUC);
• zamknięcie dla LH rynków w Europie Wschodniej, oraz istotne ograniczenia na ważnych rynkach azjatyckich;
• dodatkowo przyczyniła się tu też bardzo ostrożna wręcz zachowawcza, strategia Lufthansy.

Wyniki Amsterdamu byłyby lepsze, gdyby nie ograniczenia wprowadzane przez władze holenderskie, związane, przede wszystkim, z hałasem.

Wybrane bardzo duże i duże porty niehubowe – czerwiec 2023 i narastająco rok 2023 do 2022 i 2019.

Większość tych portów miała lepsze wyniki niż porty hubowe. To efekt istotnej roli odgrywanej tu przez tanie linie i znacznego rozwoju siatki połączeń bezpośrednich.Warto też zwrócić uwagę na dobre wyniki lotnisk w południowej Europie – między innymi Malagi, Aten i Palmy de Mallorca, dobre wyniki Dublina – mały boom na rynku północno-atlantyckim oraz ekspansywna strategia Ryanaira. Słabe wyniki notuje BRU – trwający kryzys na rynku podróży wysokopłatnych. Fatalne zaś wyniki widzimy w BER i DUS będące skutkiem ograniczania oferty przez tanie linie, a w przypadku DUS, dodatkowo, trwającego kryzysu na rynku podróży biznesowych.

Wybrane porty w Europie Środkowo - czerwiec 2023 i narastająco rok 2023 do 2022 i 2019

Tu warto zwrócić uwagę na słabe wyniki, będące oczywiście efektem wojny, Domodiedowa. Szeremietiewo w ogóle nie zgłasza danych. Tam uzależnienie od podróży międzynarodowych jest zdecydowanie większe niż w przypadku DME. Dobre wyniki notuje WAW. To efekt ekspansji tanich linii i rozwoju oferty czarterowej. Świetne wyniki Krakowa. Tu dodatkowo działa efekt coraz ostrzejszej konkurencji Ryanaira i Wizz Aira. Rynek rumuński korzysta na mocnym popycie ze strony ruchu zarobkowo-etnicznego. Zejście z rynku taniej, lokalnej linii – Blue Air nie miało istotnie negatywnego wpływu, gdyż bardzo skutecznie zastąpił go na głównych rynkach Wizz Air wspomagany przez Ryanaira. Rynek rumuński jest ostatnim dużym rynkiem w naszym regionie, na którym węgierska linia ma istotną przewagę nad irlandzkim konkurentem. Fatalne wyniki notuje Praga i Lublana. W tym przypadku zadecydowały wycofania się z rynku lokalnych linii – CSA i Adrii. Praga cały czas odczuwa też skutki strategii niezbyt przychylnej tanim liniom. Świetne wyniki widzimy w znacznej części portów w południowej części regionu – nastawionych na ruch turystyczno-wakacyjny. A ewenementem jest Tirana. Wspólnie z Wizz Airem port pomógł Albanii wejść na mapę turystyczną Europy. Również Bułgaria staje się coraz atrakcyjniejszym miejscem.

Wybrane porty regionalne – czerwiec 2023 i narastająco rok 2023 do 2022 i 2019.

Obok zjawisk i trendów opisanych powyżej warto zwrócić uwagę na bardzo dobre wyniki portów tanich linii obsługujących wielkie aglomeracje. Świetne przykłady to Charleroi, Beauvais, Bergamo i oczywiście polski Modlin. Trwa boom w Europie Południowej, pogłębiaja się kryzys w większości ważnych niemieckich portów regionalnych. Keflavik – to kolejny port korzystający z koniunktury północno-atlantyckiej.

Komentarz

W porównaniu z rokiem 2019 sytuacja praktycznie na wszystkich ważniejszych rynkach i w zdecydowanej większości portów uległa znacznym, często wręcz ogromnym zmianom.

Zadecydowały o tym trwałe już zmiany w strukturze popytu. Zmiany po stronie podażowej, a tu – zejście z rynku lub spadek znaczenia wielu linii, ogromna ekspansja niektórych tanich olbrzymów, z Ryanairem na czele. Postępuje proces konsolidacji, wielokrotnie przez nas opisywany. Wyniki portów, dodatkowo, pozwalają nam analizować, jak większość europejskich przewoźników dostosowuje swoja strategię do nowej sytuacji rynkowej. A wielu gigantów, znowu Ryanair jest tu najlepszym przykładem, ma ogromny wpływ na pogłębianie się najistotniejszych trendów – znowu klasyczne sprzężenie zwrotne.

Powtórzmy jeszcze raz, jeżeli chcemy obserwować trendy zmian rynkowych, szczególnie te najbardziej trwałe to śledzenie danych dotyczących wyników najważniejszych linii lotniczych oraz poszczególnych rynków i portów jest absolutną koniecznością.