Barometr lotniska europejskie. Do kwietnia brak istotnej poprawy
Marek Serafin
Ten barometr najlepiej pokazuje, w jaki sposób układa się sytuacja na europejskim rynku lotniczym w poszczególnych jego częściach i regionach. Mówiąc najkrócej do kwietnia nie odnotowano istotnej poprawy. Zapaść trwa.
Reklama
Pierwsze miesiące sezonu letniego będą okresem ogromnych strat, przede wszystkim, dla linii lotniczych, a w drugiej kolejności prawie dla wszystkich portów. Wiemy już też, że dopiero w czerwcu mamy istotne drgnięcie, jeżeli chodzi o początek ruchu wakacyjnego. Wiele linii, przede wszystkim, tanie olbrzymy, mają na szczyt lata ambitne plany, wierząc w skuteczność akcji szczepień oraz pozytywne oddziaływanie unijnych ułatwień w podróżowaniu, ale dopiero pod koniec lipca będziemy mieli pierwsze symptomy, na ile te nadzieje i plany zmaterializują się.
Liczba pasażerów - porty europejskie – kwiecień i narastająco 2021 – w porównaniu z 2020 i 2019 w %
Kraje EU+ to 27 krajów EU plus Wielka Brytania, Islandia, Norwegia i Szwajcaria, czyli kraje o specjalnych umowach o transporcie lotniczym z EU. Tak ogromne różnice pomiędzy indeksami liczy pasażerów i operacji dla kwietnia 2021 wynikają z faktu, że rejsy w kwietniu 2020 były wykonywane ze zdecydowanie niższymi współczynnikami wykorzystania foteli, ale, przede wszystkim, z bardzo dużej liczby operacji specjalnych, niehandlowych. W krajach UE w kwietniu i narastająco, trwała pełna zapaść rynku, szczególnie w ruchu międzynarodowym. Tylko nieco lepiej wyglądała tu sytuacja w przewozach krajowych. Tu musimy pamiętać, że w normalnej sytuacji znaczna część pasażerów na trasach krajowych to ruch tranzytowy kraj-zagranica. Dla oceny sytuacji w czterech pierwszych miesiącach roku musimy do porównania brać rok 2019, gdyż początek roku 2020, do początku marca, był normalny, a potem miał miejsce prawie pełny lock down. Istotnie lepiej wyglądała sytuacja poza EU, gdzie ograniczenia w podróżowaniu były i są znacznie mniejsze. Z innych danych wiemy na przykład, że w Rosji ruch krajowy wrócił do poziomów przedcovidovych.
Tabela pokazująca indeksy zmian (w %) na najważniejszych rynkach europejskich: cztery pierwsze miesiące 2021 do 2019
Według danych ACI spadek w polskich portach wyniósł 80,7 procent, z tym, że musimy pamiętać, iż nie są tu uwzględnione wszystkie polskie lotniska – patrz dane szczegółowe poniżej.
Wyniki na poszczególnych rynkach, w ogromnym stopniu, zależały od skali ograniczeń podróżowania nałożonych przez poszczególne rządy. W niektórych przypadkach mieliśmy do czynienia z praktycznym zawieszeniem komunikacji lotniczej – spadki zbliżone do 90 proc. lub nawet przekraczające ten próg. Wspaniały wynik Rosji to efekt świetnych wyników na rynku podróży krajowych.
Największe huby europejskie: Ruch w kwietniu i narastająco 2021 oraz zmiana do 2020 i 2019
Uwaga, zastosowaliśmy kategoryzację historyczną. Teraz „wszystko stoi na głowie”, a przewozy tranzytowe mają niewielkie znaczenie. Nieliczne wyjątki - patrz komentarz poniżej.
Rynek międzynarodowych podróży tranzytowych prawie całkowicie załamał się. Pozostał prawie wyłącznie nieliczny ruch bezpośredni plus zdrowszy ruch krajowy. Dane wskazują, że możemy mówić o dość niedużych, ale w obecnej sytuacji istotnych wyjątkach:
IST, a właściwie Turkish Airlines, zbiera ruch tranzytowy z regionu Europy Południowo-Wschodniej i znacznej części Bliskiego Wschodu. Z innych danych wiemy, że choćby punktowo, KLM, a więc i AMS walczy agresywnie o ruch tranzytowy, kosztem bardzo niskiego współczynnika wykorzystania miejsc pasażerskich.
Gdybyśmy zapomnieli o czasach przedpandemicznych to do grupy najważniejszych hubów europejskich na pewno awansowałoby SVO – wyniki patrz poniżej. Oczywiście chodzi tu właściwie tylko o ruch do i z Azji.
Wybrane bardzo duże i duże porty niehubowe. Ruch w kwietniu 2021 i narastająco oraz zmiana do 2020 i 2019
Imponujący wyniki SAW to efekt znacznego udziału ruchu krajowego, jak również relatywnie niewielkich ograniczeń podróżowania zagranicę w Turcji. Ruch krajowy ratował też sytuację w przypadku ORY i częściowo BCN, Wyspy Kanaryjskie, Majorka i w znacznym stopniu Portugalia, były relatywnie dość bezpiecznym miejscem do spędzenia wakacji. Po super skurcznym przeprowadzeniu akcji szczepień odradza się ruch z i do Izraela. W pozostałych przypadkach trwa bardzo głęboki dramat rynkowy.
Wybrane porty w Europie Środkowo-Wschodniej – kwiecień i narastająco 2021 oraz porównanie do 2020 i do 2019. Zmiany w %
Porty rosyjskie to obecnie absolutna czołówka europejska. To oczywiście zasługa ruchu krajowego, jak również, w przypadku SVO, uprzywilejowanej pozycji w walce konkurencyjnej o resztki europejskiego ruchu tranzytowego z i do Azji. Rząd rosyjski, podobnie, jak rządy w wielu krajach poza-unijnych nie jest też zbyt radykalny w ograniczaniu podróży międzynarodowych. Dzięki znacznemu liberalizmowi wielu pozaunijnych krajów położonych w Europie Południowo-Wschodniej spadki ruchu są tam mniejsze niż w UE. Podobna sytuacja ma miejsce w Bułgarii i Rumunii.
Porty polskie nie wyróżniają się pozytywnie w IV kwartale pomimo istniejącego ruchu krajowego. To on pomaga WAW uzyskać w grudniu i w całym kwartale spadek mniejszy niż 85 proc. WAW miał mniejsze spadki ruchu, w porównaniu z 2019 rokiem, od lotnisk regionalnych. Ponieważ w zbiorczych danych ACI, prezentowanych powyżej i mówiących, że w pierwszych czterech miesiącach roku spadek wyniósł w Polsce 80,7 proc., brak jest danych wielu ważnych polskich lotnisk regionalnych – GDN, WMI, RZE, czyli nadreprezentowana jest WAW, to rzeczywisty spadek ruchu był większy niż 81 proc..
Wybrane porty regionalne – grudzień 2020, IV kwartał i cały rok 2020
Tu prezentowane wyniki tu ogromnie zróżnicowana mozaika. Uzależnione były od wielu czynników zupełnie od portów niezależnych, takich, jak;
- polityka i decyzje poszczególnych rządów,
- prawie pełna izolacja wielu krajów zamroziła lotniska, między innymi, w Wielkiej Brytanii, Irlandii, Finlandii,
- udział ruchu krajowego,
- bieżąca polityka głównego gracza/głównych graczy,
- specyfika ruchu. Keflavik „padł” głównie, dlatego, że zamarł ruch północno-atlantycki oraz turystyczny na Islandię.
gość
Michalina12
wroord