Rok 2004 obfitował w wydarzenia światowego formatu. To wtedy miały miejsce największe w historii rozszerzenia NATO i Unii Europejskiej, zamachy terrorystyczne w Madrycie, wtedy powstał Facebook, miało miejsce silne trzęsienie ziemi w Azji Południowo-Wschodniej oraz podpisano końcową wersję Traktatu Konstytucyjnego UE.

Również w świecie lotniczym miało miejsce wiele wydarzeń, niestety, głównie tragicznych. W wyniku zamachów czeczeńskich terrorystów rozbiły się dwie maszyny w Rosji, w pobliżu Sharm el-Sheikh w do dziś niewyjaśnionych okolicznościach spadł Boeing 737 linii Flash Air, a na paryskim lotnisku Charles-de-Gaulle zawaliła się część terminala.

W polskim lotnictwie również działo się niemało. W maju pierwsze loty odbyły maszyny Wizz Air, a pod koniec roku PLL LOT uruchomił spółkę-córkę – Centralwings. Pomiędzy tymi dwoma wydarzeniami powstał niewielki wtedy serwis internetowy – Pasazer.com. W ciągu tych sześciu lat nasz portal rozrósł się i stał się jednym z największych poświęconych tematyce lotniczej. Bez fałszywej skromności można napisać, że to nie tylko kwestia wielkości, ale i szerokiego grona odbiorców, wiarygodności, pozytywnej opinii wśród pasjonatów, ekspertów i "zwykłych" pasażerów, a także ciągłych zmian na lepsze.

Z okazji szóstych już urodzin Pasazer.com postanowiliśmy zadać w kręgach lotniczych pytanie – "czym jest nasz portal"? Prosiliśmy o odpowiedzi szczere, uczciwie chwalące nasze zalety, ale i bezpardonowo krytykujące to, co należy poprawić. Pozytywny wydźwięk komentarzy, które otrzymaliśmy, zaskoczył nawet nas.

Dobrze, że aktualnie…

Wśród miłych dla nas głosów wielokrotnie powtórzono, że jedną z największych zalet Pasazer.com są aktualności ze świata lotniczego, które często publikujemy jako jeden z pierwszych portali. Cieszy to tym bardziej, że jedną z naszych naczelnych zasad jest umieszczanie tylko sprawdzonych informacji. Nie goniąc za sensacją, jak to czynią niektóre media "niebranżowe", godzimy się na to, że czas publikacji może ulec wydłużeniu.

Jan Pamuła, prezes krakowskiego portu lotniczego w Balicach, przyznał, że Pasazer.com jest ceniony za szybkość informacji.

- Pasazer.com rośnie równolegle z naszym rynkiem lotniczym, oferując swoim czytelnikom zawsze aktualne, świeże i ciekawe informacje. To, za co i my i nasi pasażerowie cenimy portal to przede wszystkim szybkość informacji – bo nierzadko to właśnie Wasz Portal jako pierwszy informuje o nowościach na rynku - wylicza prezes Kraków Airport.

Pamule wtóruje rzeczniczka poznańskiej Ławicy.

- Informacji jest wiele, dużym ich atutem jest aktualność. Można polegać na szybkości ich przekazywania odbiorcom! Traktuję portal jako sprawdzone i obiektywne źródło informacji branżowych – mówi Hanna Surma z lotniska im. Wieniawskiego.

Niezmiernie cieszy nas, że dla wielu linii, lotnisk czy agencji jesteśmy głównym źródłem wiadomości branżowych.

- Zarówno dla osób bezpośrednio związanych z lotnictwem, jak i dla szerokiej rzeszy entuzjastów, Pasazer.com stał się źródłem informacji na wiele ciekawych tematów. Niejednokrotnie właśnie z portalu dowiadujemy się o ważnych nowościach, zwłaszcza z rynku polskiego" – chwali nas Marek Sławatyniec, polski przedstawiciel firmy Aviareps.

- Pasazer.com, to codzienny niezbędnik - najważniejsze wieści z polskiej i nie tylko branży lotniczej podane w przystępnej pigułce. Cenię zarówno newsy przygotowywane przez redakcję, jak i linki do najważniejszych publikacji w mediach w kraju i za granicą – w podobnym tonie wypowiada się Ireneusz Dylczyk, dyrektor pionu marketingu i rozwoju połączeń na łódzkim lotnisku im. Reymonta.

- Portal cenię przede wszystkim za aktualność i różnorodność publikowanych informacji – dodaje Katarzyna Krasnodębska, rzeczniczka prasowa Urzędu Lotnictwa Cywilnego.

Anna Kubik Nieckarz z rzeszowskiej Jasionki również wylicza zalety związane z wiadomościami.

- Pasazer.com to mój początek w branży, pomógł mi w poruszaniu się po tematach lotniczych w łatwy i przyjemny sposób. Cenię go za nowinki – zawsze pierwsi (nawet jeśli chodzi o nasze lotnisko); przejrzystość i łatwy dostęp do informacji. Jest dla branży lotniczej niewyczerpanym źródłem informacji - mówi Kubik Nieckarz.

Jej kolega z lotniska w Rzeszowie, Łukasz Sikora, także jest zadowolony z naszego działu aktualności.

- Z pewnością portal jest jednym ze źródeł bieżącej wiedzy o tym, co dzieje się w branży transportu lotniczego i generalnie w tym zakresie swoją funkcję spełnia - dodaje Sikora.

... międzynarodowo ...

Dumą napawa nas fakt, że za godne uwagi źródło informacji z Polski uważają nas także wielkie międzynarodowe linie.

- Jesteście najbardziej świeżą i aktualną stronę o polskim przemyśle lotniczym – kwituje krótko Laszlo Tamas z Ryanaira.

Podobną opinię przekazuje szef marketing Turkish Airlines w Polsce.

- Pasazer.com jest unikalnym portalem lotniczym, to esencja informacji z rynku lotniczego, których potrzebuje. Dla mnie jako menadżera portal to miejsce, gdzie sprawdzam "gdzie się kręci biznes" - mówi Wojciech Borys z tureckich linii.

- Dla mnie Pasazer.com jest jednym ze źródeł informacji dotyczących branży, przede wszystkim lotniczej, w Polsce. Dlatego jest dla mnie ważnym medium - dodaje Martin Klonowski z Air Berlin.

…i profesjonalnie

Pytani przez nas przedstawiciele branży lotniczej zwracają uwagę nie tylko na ilość i różnorodność publikowanych na portalu informacji, ale także na ogólny profesjonalizm Pasazer.com. Dotyczy to zarówno poziomu merytorycznego artykułów, wiedzy redaktorów, jak i wyglądu strony.

- Pasazer.com cenię sobie przede wszystkim za profesjonalizm dziennikarski. Patrzę bowiem na portal nie tyle okiem pasażera, co rzecznika linii lotniczej. Różnica w porównaniu z innymi – szczególnie "nie lotniczymi" - mediami jest kolosalna. Widzę tę różnicę choćby w pytaniach, które napływają od profesjonalistów, tak innych od pytań np. niektórych telewizyjnych researcherów – chwali nas Jacek Balcer, rzecznik Polskich Linii Lotniczych LOT.

- Wasz portal to nie tylko przydatne dla pasażera kompendium wiedzy o polskich lotniskach i przewoźnikach, ale również branżowy "portal opinii". Analizy i raporty Pasazer.com są często cytowane przez inne media, a ich autorzy wypowiadają się jako branżowi eksperci w prasie - przekonuje Grzegorz Hlebowicz, rzecznik prasowy Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej.

Na aspekt techniczno-wizualny bardziej zwraca uwagę Hanna Surma.

- Od razu po wejściu na stronę, pierwsze wrażenie to profesjonalizm. Ergonomiczny, przejrzysty layout, tematyczny podział na sekcje, nieagresywna dynamika - wszystko to sprawia, że potrzebną informację znajduje się bardzo szybko – ocenia rzeczniczka poznańskiej Ławicy.

Nasza społeczność

W zebranych przez nas opiniach nie zabrakło także ciepłych słów o tych, dzięki którym Pasazer.com może istnieć – czyli o czytelnikach. Wiele osób dostrzega, że nasze forum i komentarze pod artykułami wytworzyły własną społeczność, gromadzącą pasjonatów, pasażerów i redaktorów.

- Cenimy forumowiczów, którzy skrupulatnie obserwują nasz lotniczy światek i zgrabnie pointują to, co się w naszej branży dzieje – mówi Pamuła.

Hanna Surma z poznańskiego lotniska również podkreśla znaczenie społeczności Pasazer.com, szczególnie uwypuklając podejmowane przez nas akcje.

- Za cenne i potrzebne uważam podejmowane przez portal inicjatywy typu apele czy listy otwarte, dotyczące poszczególnych lotniczych kwestii oraz organizowane rankingi. Zdecydowanie, ze swoją pozycją, popartą długoletnim już funkcjonowaniem, Pasazer.com to lotniczy opiniotwórca – mówi Surma.

Nie zapominamy, że ta pozycja stała się dla nas dostępna tylko dzięki rzeszy czytelników, którzy swoimi wypowiedziami i aktywnością w ramach "społeczności Pasazer.com" zwiększają naszą wiarygodność i moc opiniotwórczą.

Wady też są, na szczęście

Ciężko było wydobyć od pytanych przez nas osób krytyczne opinie – w końcu w czasie urodzin nie wypada zwracać uwagi na błędy. Jednak nam szczególnie zależało na tym, aby dowiedzieć się, co można i należy jeszcze w Pasazer.com poprawić.

Choć wśród fanów i ekspertów większość zna naszą stronę, to z pewnością moglibyśmy podjąć szersze działania, by mocniej promować Pasazer.com.

- Wstyd przyznać, ale nim zacząłem pracę w Locie, niewiele o Was słyszałem, a sama nazwa nie do końca kojarzy się tylko z pasażerami linii lotniczych, choć przecież adres jest niewątpliwie przedni – mówi Balcer.

Katarzyna Krasnodębska z ULC daje nam "minusa" za to, co często krytykują również forumowicze – korektę tekstów.

- Jedyne nad czym warto popracować to szybkość zamieszczania wiadomości i większa dbałość o materiały przygotowywane przez redaktorów (mam na myśli przede wszystkim błędy stylistyczne i literowe) – zauważa Krasnodębska.

Niestety, często publikujemy artykuły, które, no cóż, bezbłędne nie są. Choć zawsze sprawdzamy teksty, to chęć jak najszybszego dostarczenia informacji czytelnikom oraz niecierpliwość związana z oczekiwaniem na komentarze powodują, że niektóre błędy umykają naszej uwadze.

Czego więcej?

Anna Kubik Nieckarz z lotniska w Rzeszowie zauważa również, że w naszym portalu artykuły z nie wszystkich lotnisk pojawiają się równie często.

- Nie podobają się mało aktualne informacje o lotnisku w Rzeszowie. Nic nie zmieniać a dodać – nowe reportaże z lotnisk - krytykuje i wskazuje Kubik Nieckarz.

My zaś z naszej strony zapraszamy wszystkie działy prasowe do większej aktywności w kontaktach z nami.

- Dodałbym więcej informacji o Air Berlin - wtóruje w podobnym tonie Klonowski. Z kolei Hlebowicz zwraca uwagę na nierówne traktowanie regionów w Polsce.

- Portal poświęca bardzo dużo miejsca wydarzeniom mającym miejsce na Śląsku i Małopolsce. Widać, że koszula, miejsce zamieszkania, bliższe ciału - pisze Hlebowicz.

Z tym zarzutem mimo wszystko trudno się zgodzić - redaktorzy Pasazer.com rozsiani są po całym kraju, a nawet Europie. Częstość pojawiania się informacji z konkretnych lotnisk jest ściśle zależna od tego, jak chętne do dzielenia się informacjami i współpracy są działy marketingu i PR tych portów. Publikujemy wiele materiałów z aktywnych prasowo lotnisk w Krakowie, Katowicach i ostatnio Rzeszowie, a mniej z bardziej pasywnych portów w Warszawie, Szczecinie czy Bydgoszczy. Oczywiście nie zwalnia nas to z aktywności w poszukiwaniu nowych tematów, ale niejednokrotnie ułatwia szybsze dotarcie do ciekawego tematu.

Długą listę sugerowanych zmian przedstawił nam Łukasz Sikora z rzeszowskiego portu.

- Więcej informacji agencyjnych dotyczących branży i dziedzin z jej okolic. Można pokusić się o linkowanie wyszperanych materiałów anglojęzycznych, bo jak sądzę spora część czytelników włada tymże językiem, czy też więcej ludzi wypowiadających się na tematy branżowe, nawet oceniających różne sprawy skrajnie czy kontrowersyjnie - proponuje Sikora.

- Opinie na forum są niekiedy ciekawe, ale może któryś z "weteranów" pokusiłby się o podfirmowanie swego tekstu imieniem i nazwiskiem? To samo tyczy się też autorów materiałów – czy mogliby np. częściej pisać krótkie felietony? - dodaje szef marketingu rzeszowskiej Jasionki.

Z całą pewnością forumowicze zauważają inne błędy – zachęcamy do "wytykania" ich. Sztuka tkwi w tym, aby uczyć się na popełnionych pomyłkach, a redaktorzy Pasazer.com, jak wszyscy, nie są nieomylni.

Mimo to, bez przesadnego samochwalstwa, można powiedzieć, że Pasazer.com to uznana marka w lotniczym świecie. Staramy się dostarczać naszym czytelnikom zarówno aktualności, jak i analizy, wiadomości z Polski i ze świata oraz felietony, reportaże i przewodniki. Pozytywny wydźwięk opinii, które otrzymaliśmy, świadczy o tym, że udaje nam się ten plan.

Sześć lat, które minęło od czasu uruchomienia portalu Pasazer.com minęło bardzo szybko. Był to okres nieustannych zmian, przebiegających (miejmy nadzieję) w dobrym kierunku. Za tę dobrą pozycję, którą mamy, trzeba raz jeszcze podziękować czytelnikom – to dzięki Wam było to możliwe. Przez następne lata na pewno nie spoczniemy na laurach!

Dominik Sipiński