Oradea jest dopiero dziewiątym rumuńskim miastem pod względem liczby mieszkańców. Zgodnie z danymi z 2021 r. zamieszkuje je obecnie 183 tys. osób, czyli jest porównywalne do polskich Gliwic czy Kielc. Oradea jest stolicą okręgu Bihor, położonego w północno-zachodniej części Rumunii. Samo miasto leży kilkanaście kilometrów od granicy z Węgrami. Przejazd samochodem osobowym z Oradei do Budapesztu zajmuje ponad 3 godz. i 10 minut, a do Kluż-Napoki 3 godz. Natomiast podróż do Bukaresztu trwa aż 7 godz. i 30 minut.

Choć Oradea jest uznawana za bogate miasto, to ustępuję pierwszeństwa nie tylko Bukaresztowi, ale również okolicznym Kluż-Napoce i Debreczynowi na Węgrzech. Szacowany Produkt Krajowy Brutto (PKB) na mieszkańca wynosi 25,8 tys. dolarów amerykańskich. Spośród 290 miast w Europie objętych analizą Harvard Growth Lab Oradea zajmuje 221 miejsce pod względem wielkości PKB na mieszkańca. Szacuje się, że siła robocza Oradei liczy ok. 78,5 tys. pracowników. Spośród nich najwięcej (34 proc.) zajmuje się handlem i transportem.

Polska jest dla Rumunii ważnym partnerem handlowym. Dzięki wysokiemu eksportowi nasz kraj ma dodatnie saldo handlowe z Rumunami. Nie wydaje się jednak, żeby Oradea i okręg Bihor były najbardziej interesującymi punktami na mapie eksporterów znad Wisły. Bardziej atrakcyjnymi miastami są zapewne Timișoara czy Kluż-Napoka.

Najkrótsza trasa lotnicza z Warszawy do Oradei wynosi 573 km i wiedzie przez Słowację i Węgry. Lot z Okęcia do Oradei nie wymaga - tak jak w przypadku Kluż-Napoki i Bukaresztu - omijania zamkniętej z powodu trwającej agresji Kremla na Kijów przestrzeni powietrznej nad Ukrainą. Międzynarodowy port lotniczy w Oradei został oddany do użytku w 2008 r. Rekordowe 220 tys. pasażerów lotnisko gościło w 2018 r. W 2022 r. port obsłużył 209 tys. pasażerów, a w 2023 r. 153 tys. czyli przekładając na polskie realia jego skala w zeszłym roku była nieco większa niż lotniska Olsztyn-Mazury. Rumuński port posiada drogę startową o długości 2,1 tys. m i dziewięć miejsc postojowych, głównie dla samolotów regionalnych (np. ATR72).

Do końca 2024 r. roku narodowy przewoźnik zamierza latać do Oradei cztery razy w tygodniu zgodnie z rozkładem zamieszczonym w Tabeli 1 poniżej. Godziny podane są w czasie lokalnym. Połączenie będzie wykonywane samolotami Embraer typu E175, E190 i E195, które mogą zabrać na pokład od 82 do 118 pasażerów. Bilety z Warszawy do Oradei LOT sprzedaje w dwóch klasach serwisowych tzn. w ekonomicznej i w biznes. Loty w kierunku do Rumuni będą trwały ok. 1 godz. i 30 min., a powrotne ok. 1 godz. i 20 min.

Starty i lądowania w obu portach odbywać się będą w godzinach dziennych, więc przyjaznych dla pasażerów. Liczba częstotliwości oraz wielkość używanych samolotów wynikają wprost z warunków przetargu. LOT zapewne nie liczy na wielu pasażerów podróżujących do i z Oradei bezpośrednio, bo znalezienie ok. 640 takich klientów tygodniowo, zważywszy na wielkość rumuńskiego miasta, wydaje się niezmiernie trudne. Zatem nowa trasa jest bez wątpienia nastawiona na obsługę podróżnych tranzytowych.

W analizowanym okresie 2024 r. z i do Oradei regularnie planuje latać jedynie pięć linii lotniczych z czego dwie tj. Corendon Airlines i LILI FLY oferują usługi hybrydowe z przewagą ruchu czarterowego, o czym świadczy kierunek (Antalya), na którym zamierzają wykonywać rejsy. Jedynymi konkurentami LOT-u na rumuńskim lotnisku będzie Tarom i Anima Wings Aviation, które łączą Oradeę z Bukaresztem.

W sumie te trzy linie oferować będą 90 proc. wszystkich foteli i 95 proc. wszystkich rejsów z rumuńskiego lotniska. LOT do końca 2024 r. chce wykonać 242 loty w obie strony i udostępnić do sprzedaży ponad 18,7 tys. foteli. Z kolei Tarom zaplanował 836 połączeń krajowych i prawie 60 tys. siedzeń. Anima Wings zaoferuje jedynie 72 rejsy i niespełna 10 tys. foteli. Tabela 2 przedstawia liczby foteli i rejsów pięciu linii lotniczych w Oradei.

Pomysł LOT-u na rywalizację w Oradei wydaje się prosty. Nowe połączenie ma odebrać pasażerów tranzytowych jedynemu realnemu konkurentowi, czyli Taromowi oferując klientom znacznie większy wybór kierunków, zwłaszcza dalekiego zasięgu, przez Warszawę. W dodatku podróż na Lotnisko Chopina odbywać się będzie odrzutowcami, a Tarom, choć do stolicy Rumunii przewiduje dwa rejsy dziennie, to będą one wykonywane turbośmigłowcami ATR-72.

Ta taktyka ma dwa słabe punkty. Po pierwsze potencjał rejonu Oradei został już częściowo zagospodarowany przez rejsy LOT-u do Kluż-Napoki. Otwarcie nowego połączenie może spowodować, że pasażerowie, którzy wybierali do tej pory port w tym mieście, teraz wybiorą lotnisko w Oradei. Będzie to miało negatywny wpływ na wcześniej otwarty kierunek, choć całkowity bilans dla LOT-u będzie dodatni.

Druga obawa jest związana z oddziaływaniem lotniska w Debreczynie. Jest to miasto na Węgrzech, oddalone od Oradei tylko o 70 km. Przejazd samochodem tego odcinka trwa ok. 1 godz. i 20 min., a po wejściu Rumunii do strefy Schengen przekroczenie granicy nie powinno stanowić większego problemu. W porcie lotniczym w Debreczynie liderem jest Wizz Air, który lata stamtąd do Londynu, Rzymu i Eindhoven. Obecna jest tam także Lufthansa, która operuje do Monachium cztery razy w tygodniu.

Jednak odwracając powyższe rozumowanie można stwierdzić, że to właśnie LOT wykorzysta popyt zbudowany przez wcześniej obecne w okolicy Debreczyna linie lotnicze przejmując część tego tortu, czyli odbierając pasażerów przede wszystkim Lufthansie. Warto wspomnieć, że Oradea nosiła wcześniej nazwę Nagyvárad, a mniejszość węgierska stanowią ponad 20 proc. jej mieszkańców.

Jakie są rokowania nowego połączenia LOT-u do Rumunii? Krótki przegląd głównych elementów składających się na pomyślność trasy powinien dać odpowiedź na to pytanie.

Potencjał przewozowy. Kierunek Warszawa–Oradea–Warszawa nie odegra kluczowej roli w poprawie kondycji polskiego przewoźnika, ale nie to jest jego celem. Jest to typowa regionalna trasa zasilająca, która ma wygenerować kilkadziesiąt tysięcy nowych pasażerów rocznie dla głównych połączeń LOT-u. Wydaje się, że region Bihor w Rumunii i okolice Debreczyna taki potencjał posiadają.

Rozkład i możliwości tranzytowe. Nowe połączenie zostało zaplanowane w dogodnych godzinach przylotowych i odlotowych zapewniających przyzwoity potencjał dla ruchu przesiadkowego. Loty z Warszawy korzystają z fali przylotów porannych. Z kolei rejsy z Oradei trafiają na fale odlotów wieczornych. Natomiast wielu pasażerów bezpośrednich, zwłaszcza na początku operacji, LOT nie powinien się spodziewać.

Sprzęt. LOT na połączeniu Warszawa-Oradea-Warszawa będzie latać przeznaczonymi do obsługi takich dystansów embraerami. Jak pisaliśmy wcześniej da mu to przewagę nad ATR-ami Taromu. Produkt polskiej linii nie będzie też o wiele gorszy od oferty Lufthansy na trasie z Debreczyna do Monachium, na której Niemcy latają większymi maszynami tj. głównie airbusami A320.

Fot: Oliver Roesler

Finanse. Trasy dolotowe czy zasilające nie muszą same z siebie być rentowne. Oczywiście, każda linia chciałaby, żeby wszystkie jej produkty były opłacalne, ale w tym przypadku ważne jest ile nowa trasa do Rumunii wniesie do ogólnego wyniku siatki połączeń LOT-u. Taka jest bowiem rola regionalnych połączeń o umiarkowanym potencjale. W przypadku trasy do Oradei LOT ma łatwiej, bo w ramach wygranego przetargu rada okręgu Bihor dofinansuje to połączenie. Kwoty wsparcia mają obejmować wydatki operacyjne związane z opłatami na obu lotniskach i będą wypłacane co kwartał.

Podsumowując wydaje się, że produktowo nowy kierunek LOT-u posiada wszelkie warunki do odniesienia sukcesu. Klucz do powodzenia tego przedsięwzięcia, jak bardzo często bywa, trzymają w swoich rękach służby sprzedaży i marketingu oraz zarzadzania przychodami narodowego przewoźnika.

Źródło danych: OAG analyser

Fot.: Materiały prasowe