5 zdjęć z... fabryki Boeinga w Everett
Największa fabryka Boeinga, w której powstają wszystkie modele samolotów z wyjątkiem wąskokadłubowych boeingów 737, to też największy kubaturowo budynek na świecie. Jego powierzchnia jest porównywalna do obszaru Watykanu.
Reklama
W mieście Everett, położonym niecałe 50 km na północ od Seattle w stanie Waszyngton, mieści się największa i najbardziej imponująca fabryka samolotów na świecie. W pojedynczej hali o całkowitej powierzchni prawie 400 tys. m kw. powstają wszystkie modele samolotów Boeinga z wyjątkiem wąskokadłubowych 737. Dzięki kubaturze prawie 13,4 mln m sześciennych jest to największy pod tym względem budynek świata. Pracuje w nim łącznie 30 tys. osób, a praca trwa całą dobę.
Decyzja o budowie fabryki zapadła w 1966 r., gdy Boeing zainicjował program 747. Samoloty te były zbyt duże, by mogły powstawać masowo w dotychczasowej fabryce w Renton (gdzie dziś montowane są samoloty z rodziny 737 - przybliżaliśmy już tę fabrykę w cyklu "5 zdjęć z..."). Montaż maszyn rozpoczął się w nowej fabryce 1 maja 1967 r. Obecnie w Everett montowane są nie tylko 747 (zapewne już ostatnie), ale też boeingi 767, 777 i 787. W zakładzie pracuje ponad 30 tys. osób.
1. Hala wielka jak Watykan
Powierzchnia 400 tys. m kw. to dość abstrakcyjna liczba, dlatego już na początku zwiedzania fabryki Boeinga w Everett gościom pokazywany jest rzut zakładów na zdjęcia satelitarne innych obiektów. Porównania mówią więcej o gigantycznej skali fabryki. Jest ona niemal tak samo duża jak cały Watykan czy pekińskie Zakazane Miasto. W hali Boeinga zmieściłyby się bez problemu: cały Disneyland, Pentagon, amerykański Kapitol, Wersal czy Tadż Mahal.
Wewnątrz tę przestrzeń da się odczuć mimo tego, że zakłady są podzielone ścianami działowymi na kilka osobnych linii produkcyjnych. W zachodniej części hali montowane są boeingi 747 i 767, w środkowej - boeingi 777, a w najnowszej, wschodniej - boeingi 787 Dreamliner. Między liniami produkcyjnymi znajdują się biura, kantyny i tarasy widokowe. Samych tylko restauracji w fabryce jest aż 19. Pracownicy mają do dyspozycji ponad 1,3 tys. rowerów do przemieszczania się po wnętrzu zakładów.
2. Małe Dreamlinery
Najnowsza linia produkcyjna już na pierwszy rzut oka różni się od pozostałych - boeingi 787-8 Dreamliner, których kadłuby są w przeważającej części kompozytowe, nie są pomalowane zieloną farbą ochronną. W Everett powstają jedynie mniejse Dreamlinery w wersji -8, w tym wszystkie dla LOT-u.
Komponenty Dreamlinerów nie są jednak budowane w Everett - są tu przywożone z całego świata transportowymi boeingami Dreamlifter i montowane. Naraz na linii produkcyjnej znajdują się cztery samoloty. Na pierwszej pozycji trzy duże części kadłuba są zespajane oraz doczepiane są skrzydła. Na drugiej pozycji odbywa się montaż systemów hydraulicznych oraz elektrycznych, podłóg i izolacji, a na trzeciej - wnętrz i silników. Na tym etapie odbywa się pierwszy rozruch i testy samolotu. Ostatnia pozycja to miejsce dalszych testów i dokończenia montażu.
3. Obok "trzy siódemki"
Po drugiej stronie tarasu widokowego montowane są boeingi 777. W przypadku tego modelu znacznie więcej części powstaje na miejscu w Everett, w tym skrzydła i kadłuby. Jednak montaż jest równie skomplikowany. Na hali w jednej części montowane są kadłuby, a w drugiej skrzydła. Gdy obydwa komponenty są gotowe, kadłub jest obracany, łączony w całość i następuje dwuetapowy montaż całej maszyny.
W tej części hali trwają obecnie mało widoczne dla laika, ale fundamentalne zmiany związane z przejściem na montaż nowych boeingów 777X o dłuższych skrzydłach. Po zakończeniu modernizacji linii będzie to najnowocześniejszy na świecie system umożliwiający płynne przechodzenie między dwoma różniącymi się rozmiarem wariantami samolotu.
4. Największy cyfrowy mural świata
Gigantyczne drzwi hangaru, przez które wyjeżdżają gotowe samoloty, to nie tylko jedne z największych drzwi na świecie, ale też wpisane do księgi rekordów Guinessa dzieło sztuki. Wizerunki samolotów na drzwiach fabryki to największe na świecie murale w technologii cyfrowej.
W fabryce Boeinga od jej drugiej strony znajduje się wiele mniejszych drzwi, przez które wwożone są poszczególne części. Te drzwi pełnią też ważną funkcję dla kontroli temperatury - ponieważ w zakładzie nie ma klimatyzacji, w dni, gdy na dworze panują wysokie temperatury (co w okolicach Seattle zdarza się rzadko), te drzwi są otwierane i gwarantują naturalny przewiew.
5. Centrum dostaw
Everett to nie tylko hala produkcyjna, ale też miejsce, w którym większość samolotów Boeinga jest przekazywanych klientom. Samoloty, które opuszczają linię montażową, najpierw są przetaczane nad autostradą na właściwe lotnisko Paine Field, gdzie przechodzą testy i loty próbne. Następnie trafiają pod Everett Delivery Center, otwarty w 2013 r. budynek łączący funkcje biurową, konferencyjną i terminalową. To tutaj odbywają się uroczyste przekazania nowych samolotów. Z półkolista balkonu można dokładnie obejrzeć nie tylko sam dostarczany samolot, ale te oczekujące na swoją kolej maszyny zaparkowane w pobliżu.
fot. Dominik Sipinski