Teoretycznie im większe miasto, tym większy popyt na transport lotniczy, zwłaszcza w krajach wysoko rozwiniętych. Jednak nie w każdej wielomilionowej metropolii znajdziemy lotnisko. Często są to miasta będące częścią aglomeracji bicentrycznych lub policentrycznych. Dzisiaj przyjrzymy się wielkim miastom, które nie posiadają własnego portu lotniczego lub do niedawna takiego nie posiadały czy też taki na którym obsługiwanych jest zaledwie kilka lotów w ciągu dnia.

Jokohama

Jokohama jest drugim pod względem ludności miastem w Japonii. Jego populacja liczy blisko 3,8 mln mieszkańców. Jokohama stanowi jeden z najważniejszych ośrodków przemysłowych w Japonii i posiada największy port morski w kraju. Miasto z powodzeniem mogłoby posiadać własny port lotniczy obsługujący rocznie kilkadziesiąt milionów pasażerów. Jokohama jest jednak częścią tokijskiego obszaru metropolitalnego. Dwa największe japońskie miasta dzieli 35 kilometrów, a na trasie pomiędzy nimi znajduje się lotnisko Haneda, największy port lotniczy w kraju. Główne tokijskie lotnisko można zatem nieoficjalnie uznać za port lotniczy obsługujący również Jokohamę. Ponieważ nazwa drugiego co do wielkości miasta w Japonii nie wchodzi w skład nazwy portu lotniczego, Jokohama oficjalnie nie posiada własnego lotniska.

Dongguan – największe miasto na świecie bez lotniska

Dongguan jest miastem położonym w prowincji Guangdong i stanowi część największego na świecie obszaru metropolitalnego czyli Delty Rzeki Perłowej. Samo miasto zostało założone w latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku, kiedy w prowincji Guangdong utworzono pierwszą w Chinach specjalną strefę ekonomiczną. Samo miasto liczy ponad 10 mln mieszkańców, co czyni je największym na świecie miastem nie posiadającym własnego lotniska. Wynika to z faktu, że Dongguan sąsiaduje z dwiema metropoliami, których populacja liczy powyżej 10 mln mieszkańców - Kantonem i Shenzhen. Najbliższym lotniskiem jest Bao’an, obsługujące drugie z wymienionych miast, które jest położone niecałe 60 kilometrów od Dongguan.

Foshan

Foshan jest kolejnym miastem w obszarze metropolitalnym Delty Rzeki Perłowej, które liczy blisko 10 mln mieszkańców. Miasto posiada lotnisko Shadi, które zostało oddane do użytku w 1985 roku, jednak w latach 2002-2009 było zamknięte dla ruchu pasażerskiego. Po ponownym otwarciu portu lotniczego jedyną linią realizującą z Foshan regularne loty jest niskobudżetowy przewoźnik China United Airlines, który obsługuje 21 krajowych połączeń. W 2022 roku rozpoczęła się budowa Pearl River Delta International Airport, który będzie położony na południowy zachód od Foshan. Oficjalnie lotnisko ma być drugim obok Baiyun portem lotniczym dla Kantonu, jednak będzie ono znacznie bliżej Foshan, zatem nieoficjalnie będzie obsługiwało w dużej mierze właśnie to miasto. Przepustowość nowego lotniska ma wynosić 30 mln w 2035 roku.

Kanpur

Liczący blisko 3 mln mieszkańców Kanpur jest dwunastym pod względem ludności miastem w Indiach. Przez długi czas Kanpur był największym miastem w kraju, które nie posiadało własnego lotniska. Sytuacja zmieniła się pod koniec maja 2023 roku, kiedy do użytku został oddany nowo wybudowany terminal pasażerski. Na tę chwilę z portu lotniczego korzysta tylko jedna linia lotnicza, którą jest niskobudżetowy i największy w Indiach przewoźnik IndiGo. Linia oferuje z Kanpuru połączenia do trzech najludniejszych metropolii w kraju czyli Delhi, Bombaju i Bangalore. Choć miasto liczy prawie 3 mln mieszkańców, jego lotnisko obsługuje porównywalną liczbę kierunków i pasażerów co otwarty w analogicznym okresie port lotniczy w Radomiu.

Surat

Surat jest ósmym co do wielkości miastem w Indiach po Bombaju, Delhi, Bangalore, Hajdarabad, Ahmadabad, Madrasie i Kalkucie, a także drugim w stanie Gudżarat. Surat liczy blisko 7 mln mieszkańców, jednak posiada bardzo małe lotnisko jak na miasto liczące tak dużą liczbę ludności. Port lotniczy obsługujący tę metropolię odprawia w ciągu roku niecałe półtora miliona pasażerów. Na lotnisku obecne są jedynie cztery linie lotnicze obsługujące wyłącznie połączenia krajowe. Są to Air India Express, IndiGo, SpiceJet i Star Air. Podobnie jak wspomniany wcześniej Kanpur, Surat jest metropolią monocentryczną, zatem powodem małej liczby obsługiwanych pasażerów nie jest sąsiednia obecność większego ośrodka miejskiego.

Pretoria

Pretoria jest stolicą Republiki Południowej Afryki. Miasto liczy blisko 3 mln mieszkańców. W niedalekiej przeszłości pojedyncze połączenia pasażerskie obsługiwał położony na północ od miasta port lotniczy Wonderboom. W praktyce mieszkańcy Pretorii korzystają z położonego ok. 50 kilometrów na południe od stolicy RPA portu lotniczego O. R. Tambo International Airport, który jest lotniskiem obsługującym największe miasto w kraju czyli Johannesburg. Nieoficjalnie to właśnie to lotnisko obsługuje Pretorię i jej mieszkańców.

Essen – największe miasto w Europie bez lotniska

Przykład Essen jest odbiegający od poprzednich, ponieważ w najludniejszych krajach na świecie czyli Indiach, Chinach, Stanach Zjednoczonych, Indonezji, Pakistanie, Nigerii, Brazylii, Bangladeszu itp. można znaleźć dużo większe miasta, które nie posiadają własnego portu lotniczego. Essen zostało przywołane, ponieważ jest największym miastem w Europie i Unii Europejskiej bez własnego lotniska. Miasto stanowi część największej w Europie aglomeracji policentrycznej czyli Zagłębia Ruhry. W odległości niecałych 100 kilometrów od Essen znajdują się porty lotnicze obsługujące Dusseldorf, Kolonię i Dortmund. Gdyby Essen było aglomeracją monocentryczną, z powodzeniem mogłoby posiadać własney port lotniczy.

Białystok – największe miasto w Polsce bez lotniska

Na koniec przykład z Polski. Białystok jest dziesiątym pod względem ludności miastem w naszym kraju i największym bez lotniska. Mniejsze są m.in. Katowice, które stanowią jednak część liczącej ponad 2 mln mieszkańców Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. W Białymstoku prowadzone są jednak prace nad budową lotniska na Krywlanach. W sierpniu br. wpisano lotnisko Krywlany na listę strategicznych projektów Białegostoku, natomiast w listopadzie br. podpisano list intencyjny w sprawie jego budowy nowego portu lotniczego. Nowo wybudowane lotnisko miałoby obsługiwać 4-6 operacji lotniczych dziennie.

Jak widać liczba ludności miasta nie zawsze jest gwarantem obecności w nim lotniska. Na przeciwległym biegunie możemy znaleźć wiele małych miast posiadających własne porty lotnicze. Przyczyną mogą być takie czynniki jak np. obecność liczącej się atrakcji turystycznej lub bariery fizycznogeograficznej typu położenie na wyspie, w wysokich górach itp.