LOT: Miliardowy zysk w 2023 r. nie jest wbrew pozorom niewiarygodny

Na wstępie trzeba zaznaczyć, że kondycji firmy nigdy nie mierzy się w oparciu o wynik netto, bo jest to rezultat często powiązany ze zdarzeniami, które nie mają wiele wspólnego z rzeczywistą efektywnością danego przedsiębiorstwa. W ramach wyniku netto uwzględniane są przychody i koszty finansowe oraz podatek dochodowy. Te pierwsze w przypadku przewoźnika lotniczego są trudne do oszacowania, bo znaczący wpływ na nie mają ceny paliwa lotniczego i różnice kursu walut. Ten drugi jest natomiast uzależniony od stawek procentowych, które różnią się w zależności od kraju. Co ważniejsze jednak podatek dochodowy jest rozliczany w ramach strat podatkowych z lat poprzednich, czyli może mieć pozytywny wpływ na wynik netto. W dodatku decyzja o uwzględnieniu straty podatkowej i jej wysokości należy do zarządu danej spółki, a więc jest arbitralna.

Z powyższych powodów analitycy przy porównaniach efektywności przedsiębiorstw korzystają z wyniku operacyjnego (Earnings Before Interest and Taxes, EBIT) lub z EBITDA, a więc wyniku operacyjnego po odjęciu kwoty amortyzacji. W polskich realiach księgowych EBIT, to de facto wynik ze sprzedaży, a nie wynik operacyjny. Ten ostatni zawiera bowiem elementy jednorazowe, które mają często charakter niepowtarzalny, czyli niewystępujący w innych latach. Z tej perspektywy zapowiedź LOT-u wygenerowania zysku netto na poziomie 1 mld zł nie jest już tak zaskakująca, zwłaszcza że narodowy przewoźnik ma pokaźną sumę strat podatkowych do rozliczenia w następnej pięciolatce.

LOT w swoim sprawozdaniu finansowym z 2022 r. wykazuje straty podatkowe do rozliczenia w wysokości 1,2 mld zł. Ta kwota to suma strat podatkowych z lat 2019-2022. Należy zwrócić uwagę, że spółka może wykazać zysk, ale jednocześnie ponieść stratę podatkową, co w przypadku polskiej linii nastąpiło w roku 2019 i 2022. Nie to jest jednak najważniejsze. Dla LOT-u najistotniejsze jest, że posiadając tak dużą stratę podatkową może ją rozliczyć w ciągu kilku następnych lat. W jednym roku rozliczenie nie może przekroczyć 50 proc. straty podatkowej z danego roku. Innymi słowy LOT może np. w 2023 r. rozliczyć 600 mln zł, czyli do rezultatu brutto dodać tę kwotę, co istotnie zwiększy zysk netto.

Poniższa tabela przedstawia zmodyfikowane rachunki zysków i strat LOT-u z ostatnich siedmiu lat. Modyfikacja polega na wprowadzeniu dwóch kategorii, które w regularnym sprawozdaniu nie występują. Chodzi o dwa salda tzn. pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych oraz przychodów kosztów finansowych. Nie została też uwzględniona pozycja „Wynik z działalności operacyjnej”, która jest sumą EBIT i salda pozostałych działań operacyjnych. W tabeli wyraźnie widać, że pięć razy w ciągu ostatnich siedmiu lat LOT rozliczył straty podatkowe, co spowodowało że w latach 2016, 2018, 2020, 2021 i 2022 wynik netto był wyższy niż wynik brutto. Ostatni rząd tabeli zawiera marżę ze sprzedaży (EBIT margin).

Aby plan osiągnięcia 1 mld zł zysku netto został zrealizowany, zysk brutto, czyli wynik przed opodatkowaniem LOT-u w 2023 r. musi osiągnąć ponad 400 mln zł, co będzie przybliżeniem się do rekordowego wyniku z 2017 r. Przychody LOT-u w 2023 r. przekroczą zapewne 10 mld zł, bo już w 2022 r. na jednego pasażera przypadało średnio 911 zł przychodu, a LOT przewiezie w br. ok. 10 mln osób. Przy założeniu, że marża sprzedaży wyniesie ok. 4 proc. (czyli średnia z ostatnich czterech lat, kiedy LOT wykazywał zysk ze sprzedaży) EBIT zamknie się właśnie kwotą ponad 400 mln zł.

Oczywiście ważne są również salda pozostałych działań operacyjnych oraz finansowe, których skumulowanie z siedmiu ostatnich lat daje wynik negatywny. Niemniej nie należy wyciągać z tego podsumowania zbyt kategorycznych wniosków. Ceny paliwa lotniczego przez większość 2023 r. nie były zbyt wysokie, a złotówka przez wiele miesięcy trzymała się mocno. Możliwe jest też, że LOT spodziewa się zawarcia ugody z Boeingiem i w konsekwencji otrzymania kilkuset milionów złotych odszkodowania za uziemienie maszyn B737 MAX. Innymi słowy te czynniki powinny spowodować, że oba salda mogą oscylować wokół zera a nawet zamknąć się na plusie. Jeśli tak się stanie osiągnięcie miliardowego zysku netto będzie już tylko kwestią decyzji o wysokości kwoty rozliczenia w 2023 r. strat podatkowych z lat ubiegłych.

Reasumując nie należy ulegać magii wielkich liczb. Miliardowy zysk netto LOT-u w 2023 r. nie powinien być zaskoczeniem, skoro spółka dysponuje możliwością rozliczenia aż 600 mln zł w ramach strat podatkowych z lat ubiegłych. Nie podważa to jednak w najmniejszym stopniu faktu, że osiągnięcie EBIT na poziomie 400 mln zł byłoby najwyższym zyskiem ze sprzedaży LOT-u w jego historii. Dowodziłoby to też, że LOT znajduje się na rentownej ścieżce rozwoju, która umożliwi mu spłatę pomocy publicznej. Byłby to też sygnał, że zarząd LOT-u porzucił bardzo ryzykowną politykę ekspansji na rzecz organicznego wzrostu. Więcej informacji poznamy po prezentacji nowej strategii narodowego przewoźnika, która ma się odbyć już 5 października br.

Fot: Materiały prasowe