Felieton: Człowiek z tatuażem

Dyskwalifikowanie pracowników z tatuażami linie argumentują tym, że tatuaże są sprzeczne z brandingiem danej linii, zaburzają koncepcję wizerunkową lub mogą wywoływać strach czy inne negatywne odczucia wśród pasażerów. Wynika to z faktu, że tatuaże wielu osobom wciąż kojarzą się negatywnie. Ma to swoją podstawę w kilku stereotypach. Jednym z nich jest automatyczne utożsamianie tatuaży jako symbolu brutalnego świata przestępców i więzień, a - co akurat zrozumiałe - linie nie chcą, by ich pracownicy tak kojarzyli się pasażerom.

Oczywiście, sytuacja w której osoba faktycznie niebezpieczna pracuje na pokładzie jest niemal niemożliwa. Osoby z wyrokami i kryminalną przeszłością nie mają szans na pracę w tym zawodzie. Ale nie każdy pasażer o tym wie, a część osób mogłaby stereotypowo oceniać stewardessy i stewardów po ich wyglądzie i tym, z czym mu lub jej się on kojarzy.

Jednak w praktyce to zakaz posiadania tatuaży to kolejny wyraz tego, że linie lotnicze często traktują personel pokładowy przede wszystkim jak produkt reklamowy. Niektóre linie z tego powodu zatrudniają tylko stewardessy o wyglądzie modelek, ale na mniejszą skalę brak tatuaży to działanie w tym samym kierunku.

Tatuaże zasadniczo mają bowiem wyróżniać ich posiadacza na tle reszty i jednocześnie odwzorowywać jej lub jego krąg kulturowy, przynależność do danej grupy społecznej, cechy osobowości, doświadczenia lub uczucia i emocje. Osoba eksponująca tatuaż chce podzielić się z innymi swoim bagażem kulturowym lub doświadczeniami. To czyni ją inną od reszty i to w sposób bardzo widoczny.

Gdyby widoczne tatuaże były dozwolone, pracownicy mogliby w dodatkowy sposób wyróżniać się wizualnie; stawaliby się bardziej indywidualni. To z kolei nie jest na rękę przewoźnikowi. Linie lotnicze chcą takich samych pracowników w identycznych spódnicach, spodniach i marynarkach z taką samą szminką i sztucznym uśmiechem. Dążą do masowej produkcji prawie identycznych stewardów i stewardess obsługujących masy prawie identycznych z punktu widzenia podróżnych. Nie ma tu miejsca na wymykające się schematom zachowania. Jednym się to spodoba, innym nie.

Co ciekawe, o ile tatuaże nie są akceptowane, to kolczyki czy nawet nieco zindywidualizowany makijaż – do pewnego stopnia. To pokazuje, że nakładają się tu dążenie do ujednolicenia wyglądu pracowników i powszechne uprzedzenie wobec tatuaży. Równocześnie zastanawiają jednak mechanizmy społeczne, które dają przyzwolenie na niektóre sposoby ozdabiania swojego ciała, a na inne nie.

Z drugiej strony warto jednak rozważyć, czy przewoźnicy nie mogliby skorzystać na zezwolenia na posiadanie tatuaży przez personel pokładowy. W końcu jeśli marketingowo dążą do ujednolicenia ich wyglądu, to może marketingowo opłacałoby się też od tego ujednolicenia odejść?

Czy linia, która pozwoliłaby personelowi na posiadanie widocznych tatuaży, które nie są ani szpetne ani wulgarne - nie zaistniałaby jako innowacyjna, tolerancyjna i idąca pod prąd wbrew powszechnym konwenansom? Niektóre tatuaże, np. japońskie czy wykonywane techniką henny, to prawdziwe dzieła sztuki, które są doceniane przez coraz więcej osób. Mógłby to być ciekawy chwyt marketingowy zwłaszcza w liniach regionalnych akcentujących swoją tożsamość kulturową. W końcu ci którzy myślą inaczej - zmieniają świat. Skoro nie brakuje linii podkreślających regionalne zwyczaje i tradycje poprzez malowanie samolotów, ofertę cateringową czy stroje personelu pokładowego, to w niektórych kulturach takim samym elementem lokalnym jest tatuaż.

Oczywiście, nie należy jednak przesadzać. Można bowiem wyobrazić sobie skrajny scenariusz, w którym przewoźnik wymagałby, aby jego pracownicy wytatuowali sobie logotyp linii w widocznym miejscu. Co oczywiście byłoby jeszcze większym naruszeniem praw pracownika niż dyskryminacja osób z tatuażami.