Lądujemy w... Helsinkach

Jest jednak w Europie jeden interkontynentalny hub lotniczy, gdzie zimowa aura nie przeszkadza w lotach. W zasadzie nigdy, bo w ciągu ostatnich siedmiu lat z przyczyn pogodowych lotnisko zamknięto łącznie na... pół godziny. Dla porównania londyńskie Heathrow było w ciągu poprzedniej zimy zamykane kilkukrotnie na łącznie ponad dobę.

I wbrew pierwszym przypuszczeniom zimoodporne lotnisko nie leży na południu Europy. Wręcz przeciwnie - jest najbardziej na północ wysuniętym międzykontynentalnym lotniskiem w Europie. Obsługuje miasto, gdzie średnia temperatura przez niemal pół roku jest ujemna, a kilkunastocentymetrowe opady śniegu w ciągu jednego dnia nie są rzadkością.

Witamy na lotnisku Vantaa w Helsinkach, stolicy Finlandii. W głównej bazie linii Finnair i jednym z lotnisk najchętniej wybieranych przez pasażerów podróżujących do Azji.

Port lotniczy Helsinki-Vantaa (HEL/EFHK) został zbudowany na letnie igrzyska olimpijskie, które odbyły się w stolicy Finlandii w 1952 roku. Zastąpił lotnisko Malmi w roli głównego węzła lotniczego w kraju. Jest położony niecałe 20 km na północ od centrum Helsinek.

W 2011 r. lotnisko w Helsinkach obsłużyło niemal 15 mln pasażerów. Jest główną siedzibą nie tylko Finnaira, ale także Flybe Nordic, Blue 1 i Air Finland, a także jedną z baz Norwegian Air Shuttle.

Choć teoretycznie port ma dwa terminale pasażerskie, w rzeczywistości są one z sobą mocno zintegrowane. Cały terminal 1 i większość nowszego terminalu 2 obsługują loty w strefie Schengen, a część terminalu 2 służy pasażerom lotów non-Schengen, obsługiwanych głównie przez Finnaira.

Większość samolotów odrzutowych latających do Helsinek jest obsługiwana przez rękawy. Jedynie mniejsze Embraery stają czasem na stanowiskach, do których pasażerów dowożą autobusy.

Sekret doskonałego przygotowania do zimy helsińskiego lotniska tkwi jednak w infrastrukturze air-side. Trzy drogi startowe, w tym dwie równoległe, wraz z dużą liczbą sprzętu od odśnieżania zapewniają, że operacje lotnicze mogą odbywać się niezależnie od warunków. Gdy pada śnieg, pasy są po kolei odśnieżane, dzięki czemu co najmniej jeden z nich jest zawsze gotowy do przyjęcia samolotów.

Ponieważ Finlandia jest krajem kładącym duży nacisk na ekologię, zielonych rozwiązań nie mogło zabraknąć również na stołecznym lotnisku. Jednym z nich jest wykorzystanie procedury tzw. podejścia ze stałym zniżaniem (CDA, constant descend approach). Ok. 60% samolotów lądujących w Helsinkach korzysta z tego sposobu zniżania. Jest on ekologiczny i oszczędny, ponieważ umożliwia zastosowanie minimalnej mocy silników.

Dla większości pasażerów to jednak terminal jest najważniejszą częścią lotniska. W Helsinkach znajdują się dwie strefy odprawy biletowo-bagażowej, odpowiadające podziałowi na terminal 1 i 2. Po kontroli bezpieczeństwa pasażerowie przechodzą do wspólnej dla obydwu terminali strefy, w której znajdują się liczne sklepy, kawiarnie oraz oczywiście wyjścia do samolotów. Całe lotnisko objęte jest zasięgiem darmowego Internetu bezprzewodowego, a w wielu miejscach dla pasażerów zamontowano gniazdka elektryczne, by mogli ładować baterie swoich laptopów, tabletów lub komórek.

Większą część terminala zajmuje hala dla pasażerów podróżujących w obrębie strefy Schengen, w której znajdują bramki o numerach od 11 do 31. Zwłaszcza nowsza część jest bardzo przestronna i przyjazna dla pasażerów. Helsinki są w tym roku Światową Stolicą Designu i lotnisko włączyło się w akcje związane z tym tytułem, organizując m.in. wystawy fotografii i sztuki użytkowej.

W strefie odlotów w pobliżu kontroli bezpieczeństwa terminalu 2 wisi samolot Junkers A-50 Junior. Pochodzący z lat 30. ubiegłego wieku płatowiec należy do Fińskiego Muzeum Lotnictwa. W tej maszynie Vaino Bremer, pionier fińskiego lotnictwa, dokonał pierwszego przelotu z Europy do Kapsztadu, a potem okrążył Azję. Jego próba podróży lotniczej dookoła świata została udaremniona przez władze sowieckie, który zakazały mu przelotu nad ZSRR. Vaino Bremer zginął w 1964 r. w katastrofie lotniczej podczas lądowania na lotnisku Vantaa.

W hali odlotów do strefy Schengen znajdują się również dwa saloniki biznesowe, w tym Finnair Lounge pomiędzy bramkami 25 i 26. Salonik jest niewielki, ale oferuje smaczne jedzenie oraz napoje, a także prysznice.

Kontrola paszportowa rozdzielająca strefę Schengen od non-Schengen znajduje się na końcu głównego budynku terminala. Odprawa i kontrola bezpieczeństwa znajdują się tylko w hali odlotów do strefy Schengen, więc wszyscy pasażerowie muszą przez nią przejść. Posiadacze nowych, biometrycznych paszportów z wszystkich państw Unii Europejskiej mogą skorzystać z automatycznych bramek granicznych. Ci ze starszymi paszportami oraz osoby spoza UE muszą w tradycyjny sposób zostać skontrolowani przez strażnika granicznego.

W strefie non-Schengen znajduje się mniej sklepów i tylko 7 bramek wyjściowych do samolotów. Odlatują stąd głównie połączenia długodystansowe Finnaira do Azji i Ameryki Płn., ale także rejsy do Wielkiej Brytanii i czartery poza Europę. Ta część terminala, do której przechodzi się specjalnym łącznikiem, została rozbudowana w 2009 r.

Między bramkami 36 i 37 znajduje się drugi, większy salonik biznesowy Finnair Lounge. Otrzymał on nagrodę dla najlepszego na świecie jako pierwszy poza Stanami Zjednoczonymi. Poza standardowymi udogodnieniami dla pasażerów znajduje się tu spa z saunami i basenem, strefa relaksu oraz prysznice. Salonik mieści jednorazowo 250 pasażerów.

Przy odlotach samolotów szerokokadłubowych poza strefę Schengen otwierane są co najmniej cztery stanowiska kontroli kart pokładowych, co pozwala na szybkie wejście pasażerów na pokład.

Lotnisko w Helsinkach jest bardzo wygodne dla przesiadających się tam pasażerów. W obrębie strefy Schengen nie trzeba przechodzić dodatkowej kontroli bezpieczeństwa, a czas przejścia z bramki przylotu do wylotu to tylko kilka minut. Przesiadki na lub z lotów spoza strefy Schengen również nie stanowią problemu. Pasażerowie, którzy mają mało czasu pomiędzy przesiadkami są traktowani priorytetowo podczas kontroli bezpieczeństwa i paszportowej.

Lotnisko w Helsinkach rozpoczęło się pilotażowe wdrażanie skanerów płynów. Dzięki temu pasażerowie przylatujący spoza Unii mogą przewieźć w bagażu podręcznym płyny o objętości większej niż dopuszczalne w UE 100 ml, ale muszą liczyć się z dodatkową kontrolą. Helsinki są również jednym z pierwszych lotnisk w Europie, które zezwala na przewóz płynów (np. alkoholi lub kosmetyków) zakupionych w strefie bezcłowej poza Unią pod warunkiem, że są one oryginalnie zapakowane w przezroczystą torbę jednorazową.

Dla pasażerów, którzy podróżują linią Finnair, dużym ułatwieniem jest wyświetlana już w samolocie informacja o numerach bramek i godzinach odlotów kolejnych samolotów. Lotnisko Vantaa zapewnia 35-minutowy minimalny czas przesiadki (minimum connecting time).

Choć Helsinki obsługują mniej pasażerów niż największe europejskie huby i nie mają tak rozbudowanej siatki połączeń, jest to z pewnością bardzo przyjazne i nowoczesne lotnisko. Daje gwarancję, że lot nie zostanie odwołany z powodu 2 cm śniegu, a pasażerom klasy biznes zapewnia relaks w saloniku o najwyższym światowym standardzie. Z pewnością lot przez Helsinki jest wartym rozważenia pomysłem zwłaszcza dla tych pasażerów, którzy planują podróż do Azji.

Dominik Sipiński
Fot. Piotr Bożyk, Helsinki Airport, Dominik Sipiński