LOT: Spłata pożyczki PFR na horyzoncie
Krzysztof Loga Sowiński
Pożyczka Polskiego Funduszu Rozwoju dla LOT-u została udzielona na atrakcyjnych warunkach. Niemiej do końca 2023 r. LOT musi spłacić pierwszą ratę kapitałową w wysokości 450 mln zł.
Reklama
W ubiegłym tygodniu pisaliśmy, że polski rząd zamierza zmienić uchwałę w sprawie wsparcia LOT-u i wprowadzić inne zabezpieczenia pożyczki w wysokości 1,8 mld zł, jaką LOT otrzymał od Polskiego Funduszu Rozwoju (PFR). Zmiana ma doprowadzić do zaprzestania naliczania odsetek karnych przez PFR za brak odpowiedniego zabezpieczenia. Podstawowym wyzwaniem jest jednak samo spłacenie pożyczki przez narodowego przewoźnika.
Umowa pomiędzy LOT-em i PFR została zawarta 30 grudnia 2020 r. Pierwsza transza pożyczki trafiła na konto LOT-u 31 grudnia 2020 r., a druga 27 stycznia 2021 r. W sumie PFR przekazał na rzecz polskiej linii 1,8 mld zł. Warunki kredytu zakładają, że zostanie on spłacony nie później niż do 31 grudnia 2026 r. Spłata kapitału rozpocznie się od 2023 r. Raty kapitałowe pożyczki maja zostać uiszczone w czterech równych, rocznych ratach po 450 mln zł każda, począwszy od 31 grudnia 2023 r.
Oprocentowanie pożyczki PFR zostało zróżnicowane w czasie. I tak w 2021 r. LOT płacił 0,5 proc. W latach 2022-2023 zapłaci 1 proc., a w latach 2024-2026 2 proc. Do tych procentów należy doliczyć stopę WIBOR 1R z grudnia 2020 r., która wtedy wynosiła 0,25 proc. Odsetki od udzielonej pożyczki są płatne kwartalnie, począwszy od 31 marca 2021 r., a więc do dziś LOT powinien zapłacić już siedem rat. Poniżej przedstawiamy harmonogram spłat, który jest oparty na informacji o warunkach udzielonej pożyczki pochodzącej z Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Nie są to rzeczywiste dane, ale jeśli LOT stosował się do umowy z PFR, to różnice nie są duże.
Wykres 2.
Całe szczęście dla LOT-u warunki pożyczki zakładają, że WIBOR 1R pozostaje na poziomie z przełomu lat 2020 i 2021 Gdyby stopa WIBOR 1R nie została zamrożona, to ostatnio zapłacona kwota odsetek pod koniec września 2022 r. wyniosłaby ponad 38 mln zł! Wykres 1 przedstawia wysokość spłat pierwszych siedmiu rat pożyczki PFR przez LOT. W sumie LOT spłacił już ponad 30 mln zł samych odsetek.
Wykres 1.
Zapłata odsetek przy tak atrakcyjnym oprocentowaniu nie jest jednak największym wysiłkiem dla LOT-u. Prawdopodobnie odsetki karne, jakie PFR nalicza narodowemu przewoźnikowi za brak przedstawienia zabezpieczenia pożyczki, czyli za naruszenie kontraktu są bardziej dotkliwe niż odsetki umowne. Jednak największym wyzwaniem jaki czeka LOT jest spłata kapitału, czyli 1,8 mld zł. Jak wynika z powyższej tabeli pierwsza rata w wysokości 450 mln zł ma trafić do PFR do 31 grudnia 2023 r. Całkowitą kwotę pożyczki do spłacenia w podziale na lata ilustruje Wykres 2 poniżej.
Wykres 2.Przez cztery następne lata LOT powinien przekazywać do PFR ponad 450 mln zł rocznie. Dodana do wykresu czerwona linia jest średnim zyskiem brutto LOT-u za lata 2016-2019, a więc okres najlepszych wyników finansowych polskiej linii. Tak wyliczony średni zysk brutto wynosi 167 mln zł i stanowi zaledwie ok. 33 proc. rocznej kwoty potrzebnej do spłaty zobowiązań LOT-u wobec PFR. Warto zauważyć, że tylko raz w ostatnich 13 latach (w 2017 r.) zysk brutto LOT-u przekroczył 450 mln zł.
Te liczby każą zadać podstawowe pytanie. Jak LOT zamierza spłacić kredyt zaciągnięty w PFR? Ostatnio, na konferencji prasowej w Nowym Jorku prezes Rafał Milczarski twierdził, że dalsza ekspansja oraz zadłużenie spółki zostaną sfinansowane z przyszłych zysków. Problem w tym, ze jak widać z przytoczonych danych, te zyski musiałyby być znacznie wyższe niż przed pandemią, co jest mało prawdopodobne. Możliwość zaciągnięcia kredytów komercyjnych też budzi wątpliwości zwłaszcza wobec kłopotów ze skutecznym zabezpieczeniem pożyczki PFR. Zresztą nawet, gdyby spółce udało się pozyskać środki na rynkach finansowych, to warunki ich zwrotu byłyby obecnie znacznie mniej korzystne od kredytu PFR. Innymi słowy LOT zaciągałby nowe, droższe kredyty, żeby spłacić znacznie tańszy.
Poważna rozmowa o przyszłości LOT-u, a więc i Centralnego Portu Komunikacyjnego, wymaga odpowiedzi na te finansowe dylematy. Szefowie LOT-u twierdzą, że 2022 r. nie będzie raczej rentowny, a 2023 r. też może być trudny. Kiedy zatem przyjdą te wielkie zyski, które pozwolą LOT-owi na wypłynięcie na szerokie wody? Przy tym zagadnieniu ponownie doskwiera wada raportowania wyników księgowych narodowego przewoźnika tylko raz w roku i to z kilkumiesięcznym opóźnieniem. W tych dniach największe linie lotnicze w Europie publikują swoje sprawozdania finansowe za trzeci kwartał 2022 r. Akcjonariusze, ale też inni zainteresowani mogą co kwartał sprawdzić, jak radzą sobie te spółki. Natomiast polski podatnik musi uwierzyć na słowo, że z LOT-em będzie coraz lepiej.
Fot.: Materiały prasowe
gość
jjemiolo
wroord
spotter10