Gość Pasażera: József Váradi (Wizz Air)

József Váradi: Po pierwsze chciałbym podkreślić, że nasza strategia pozostaje niezmienna. Jesteśmy skoncentrowani na Europie Środkowo-Wschodniej. Tak jak wcześniej informowaliśmy będziemy rozwijać się na zachodzie i na wschodzie, ale trzon naszego biznesu pozostaje w Środkowo-Wschodniej Europie. Czasy pandemii przyniosły klika nowych szans na rozwój nie tylko w Europie Zachodniej. Jest normalne, że, po ekspansji w Austrii i Wielkiej Brytanii, uruchomiliśmy nowe operacje we Włoszech, Norwegii i Niemczech, ale otworzyliśmy także nowe połączenia z Cypru, Albanii, Sankt Petersburga i bazy w Rumunii. Niedługo też ruszy baza w Abu Zabi, jak tylko pozwoli na to sytuacja w Emiratach. Wydaje mi się więc, że rozwijamy się w różnych kierunków w zależności od nadarzających się okazji biznesowych. Oczywiście ostatnio więcej działań podjęliśmy na zachodzie, bo tam powstało kilka sprzyjających okoliczności, ale nasz główny biznes pozostaje w centralnej i wschodniej części Starego Kontynentu.

József Váradi: Nie wiem. Na pewno będą się starali przeżyć, ale nie wiem, jaki będzie efekt końcowy. Nasze zaangażowanie w Norwegii wynika z oczekiwań klientów, którzy nas bardzo dobrze przyjęli, o czym świadczy duża liczba sprzedanych biletów. Jest dla nas jasne, że rynek norweski potrzebuje takiego przewoźnika, jak Wizz Air, który jest finansowo stabilny, co od lat usiłują osiągnąć SAS i Norwegian. Ponadto operujemy najmłodszą flotą samolotów i jesteśmy przyjaźni dla środowiska, co jest bardzo istotne dla obywateli Norwegii. Mamy niskie koszty i możemy trwale oferować atrakcyjne ceny, co również jest ważne dla tego rynku. Z tego powodu widzimy duży popyt na nasze usługi, których zakres może zostać jeszcze bardziej poszerzony. To prawda, że nasz rozwój w Norwegii jest imponujący, bo błyskawicznie zbudowaliśmy krajową siatkę połączeń porównywalną z rozkładami przewoźników obecnych na tym rynku już od dawna.

József Váradi: Nie anulujemy żadnych zamówionych samolotów. Nasze zobowiązania zakupowe pozostają bez zmian. W krótkookresowej perspektywie nie odroczyliśmy też żadnej dostawy. Od momentu wybuchu pandemii otrzymaliśmy 30 nowych samolotów. Będziemy kontynuować odbiory w tym i w przyszłym roku. Przetasowaliśmy kalendarz niektórych dostaw z końca 2021 r. na koniec 2022 r., bo nie wiemy, jak szybko nastąpi powrót ruchu. Te przetasowania były niewielkie, więc w zasadzie można powiedzieć, że odbiory samolotów przebiegają zgodnie z planem.

József Váradi: Tak, mam zaufanie. Musieliśmy opóźnić start projektu z uwagi na lockdown w Abu Zabi. Jak tylko restrykcje przestaną obowiązywać będziemy gotowi do rozpoczęcia operacji. Nie zmieniamy naszych zamiarów, ale obecnie emirat jest całkowicie zamknięty. Uważam, że z politycznego punktu widzenia, jest to stabilny rynek. Oczywiście jest to rynek rozwijający się, nieco inny od Europy, ale z uwagi na zmieniający się świat i postępującą globalizację myślę, że nie można już nigdzie wykluczać ryzyka politycznego czy ekonomicznego. Trzeba je po prostu uwzględniać w równaniu i się z nimi mierzyć. Jestem całkowicie pewien zarówno rynku, jak i perspektyw projektu w Abu Zabi, jak i w całym regionie. Jestem przekonany, że ten rejon będzie się rozwijał i zmieniał, odchodząc od rozwoju opartego na paliwach kopalnych do bardziej zrównoważonego modelu gospodarczego, który obejmie podróże i turystykę. I w tym miejscu Wizz Air może zaoferować rozwiązania dla Abu Zabi i całego regionu. Jesteśmy rozpoznawalnym graczem oferującym opłacalny model biznesowy, który zaoferujemy na rynku bliskowschodnim w zamian za dostęp do niego. Jest to sytuacja obopólnie korzystna. W każdym razie jesteśmy nastawieni entuzjastycznie i oczekujemy z niecierpliwością na rozpoczęcie operacji.

József Váradi: Obecnie myślimy o połowie grudnia br. To jednak zależy od zniesienia kwarantanny i restrykcji podróżowania. Spodziewamy się, że to się wyjaśni właśnie w połowie grudnia.

József Váradi: To jest głównie spowodowane restrykcjami wprowadzonymi przez rząd. Przy takich ograniczeniach można dużo latać, ale samoloty będą puste, co oznacza po prostu wyrzucanie pieniędzy przez okno. My tego nie robimy. Jesteśmy finansowo odporni z powodu odpowiedzialności, z jaką podchodzimy do rentowności i generowania gotówki. Chcemy zachować tę dyscyplinę. Prawdziwym wyzwaniem jest dzisiaj chęć, a raczej niechęć klientów do latania czy niemożność przemieszczania się. Polska jest pod tym względem bardzo restrykcyjnym rynkiem. Wasz rząd wprowadził poważne ograniczenia podróżowania, co zahamowało popyt, więc musieliśmy dostosować nasze oferowanie. W momencie, kiedy to się zmieni wrócimy i zwiększymy zakres naszych usług. Polska pozostaje jednym z naszych strategicznych rynków. Przed pandemią byliśmy na dobrej drodze, aby zostać liderem w waszym kraju. Myślę, że jak tylko pandemia zacznie się kończyć i rząd zniesie restrykcje powrócimy z większym programem rozkładowym, który zaspokoi popyt. Jesteśmy całkowicie zaangażowani w polski rynek. Wizz Air powinien zostać liderem w Polsce. Wasz rząd powinien jednak zacząć myśleć o znoszeniu restrykcji, co pozwoli nam na zwiększenie oferowania.

Pasazer.com: Czyli nadal jest pan zdania, że największym problemem w odbudowywaniu popytu na podróże lotnicze są restrykcje nakładane przez różne państwa?

József Váradi: Zdecydowanie tak. Można zobaczyć różnicę, kiedy patrzy się na niektóre kraje, gdzie jest mniej restrykcji podróży. Mam na myśli zwłaszcza kwarantanny, kiedy ludzie po przyjeździe do danego kraju muszą pozostawać w odosobnieniu kilkanaście dni. W krajach, gdzie takich restrykcji nie ma odbywa się ok. 50-60 proc. podróży. W krajach bardziej restrykcyjnych popyt jest w zasadzie całkowicie stłumiony. W dodatku to wszystko bardzo szybko się zmienia, jak w jeździe kolejką górską w wesołym miasteczku. Ta niesłychana zmienność stała się istotą naszej branży.

József Váradi: Wydaje mi się, że Polska nie ma jasnego pomysłu, jak obsłużyć ruch wokół Warszawy. Są jakieś pomysły motywowane politycznie, są inne oparte o ekonomię, w dodatku cały czas się zmieniają. Mamy Lotnisko Chopina, mamy Modlin, który miał umożliwić rozwój warszawskiego ruchu, jest projekt Centralnego Portu Komunikacyjnego i wreszcie jest Radom. W zależności od osób, które są za ten obszar odpowiedzialne i w zależności od rządów plany ulegają ciągłym zmianom. Obecnie to jest problem raczej akademicki. Wydaje mi się, że projekt radomski został wstrzymany z powodu pandemii, więc kiedy wrócimy do normalnego życia i biznesu oraz kiedy zostaną opracowane nowe plany i pomysły, wtedy będzie czas na ich ocenę.

Pasazer.com: Inwestycja radomska jest kontynuowana, a lotnisko ma zostać otwarte w 2023 r.

József Váradi: No tak, ale pierwotnie port w Radomiu miał zostać otwarty w 2020 r. Teraz jest to 2023 r., a więc już mamy trzy lata opóźnienia. Zobaczymy, co się jeszcze wydarzy.

Pasazer.com: Porozmawiajmy teraz trochę o pandemii i jej wpływie na branżę. W ostatnim sprawozdaniu finansowym, na początku listopada br. Wizz Air zakładał, że będzie tracił 70 mln euro miesięcznie, co pozwoli mu przetrwać nawet kilkanaście miesięcy. Jakie są Pana przewidywania, jeśli chodzi o moment powrotu do normalności czy jak się obecnie mówi do „nowej” normalności w branży? Innymi słowy, czy kilkanaście miesięcy to wersja optymistyczna czy pesymistyczna?

József Váradi: Powrót pasażerów zależy od znoszenia rządowych restrykcji. W momencie, gdy te ograniczenia zostaną usunięte popyt wróci bardzo szybko. Może nie na poziom sprzed pandemii, ale na znacznie wyższy niż obecnie. Drugą kwestią jest jak szybko będzie powracał ruchu lotniczy podczas normalizacji. Myślę, że będzie to wyglądało różnie w zależności od poszczególnych graczy. Zwinne, zróżnicowane, efektywnie zarządzane, zogniskowane na finansach i odporne przedsiębiorstwa takie, jak Wizz Air wyjdą z kryzysu, jako pierwsze. Obecnie w branży mówi się o powrocie do normalności za trzy, cztery albo pięć lat i ja się w zasadzie z tym zgadzam. Jednak, jeśli chodzi o Wizz Aira to uważam, że w 2025 r. będziemy więksi o 50 proc. w porównaniu do czasów sprzed COVID-19. Tak więc, gdy w 2025 r. branża odbuduje się, wtedy my będzie znacznie większym przedsiębiorstwem. Uważam, że po zniesieniu restrykcji Wizz Air odbuduje swoją pozycje błyskawicznie. Dowodem na to jest fakt, że w kwietniu nasze oferowanie spadło do 3 proc., ale już w sierpniu wynosiło 81 proc. w porównaniu do 2019 r. To świadczy, że poprawa może następować bardzo szybko. Pasażerowie wrócą, a sprawnie zarządzane linie lotnicze skorzystają szybciej na ich powrocie i będą mogły osiągać solidne wzrosty. Natomiast tradycyjne linii lotnicze ledwo przeżyją. Jak widać nie mogą przetrwać bez pomocy państw. Te linie dostają pieniądze podatników, ale nie są zdolne do szybkich decyzji i nie posiadają finansowej odporności. Do podźwignięcia przewoźnicy tradycyjni będą potrzebowali pięciu lat, natomiast liniom budżetowym wystarczy jeden rok.

József Váradi: Tak, ale tylko w przypadku lepszych linii lotniczych.