Barometr Rynku Polskiego – trzeci kwartał 2019 roku - cz. I
Marek Serafin
Wyraźne spowolnienie trendu wzrostowego ruchu. Główne hamulce to ruch czarterowy i aglomeracja warszawska. Kraków wciąż mknie do przodu.
Reklama
Po kilku miesiącach przerwy wznawiamy publikowanie Barometru Rynku Polskiego. Będzie on przygotowywany w rytmie kwartalnym, gdyż wiele polskich lotnisk w ten sposób prezentuje swoje wyniki. Niniejszy Barometr jest dość rozbudowany właśnie ze względu na długi okres przerwy.
Zaczniemy od zbiorczego przedstawienia wyników drugiego kwartału oraz pierwszego półrocza roku bieżącego. Wykorzystujemy dane opublikowane przez ULC.
W danych opublikowanych przez ULC i dotyczących przewozów Ryanaira i LOT-u zawarty jest efekt podwójnego liczenia pasażerów krajowych. W powyższej tabeli efekt ten, dość dokładnie został usunięty wykorzystując dane o przewozach krajowych, łącznych oraz o oferowaniu krajowym obu linii.
Jak widzimy w tym kwartale LOT, dość nieznacznie, ale jednak, wyprzedził Wizz Air. Warto też zwrócić uwagę, że wszyscy liderzy rynkowi zwiększyli przewozy w istotnie szybszym tempie niż oferowanie. Nie możemy jednak wysnuwać zbyt daleko idących wniosków dotyczących rentowności ich połączeń, gdyż nie wiemy, jaki był trend zmian w odniesieniu do wpływów jednostkowych.
Szczególnie pozytywny był efekt małej restrukturyzacji siatki połączeń Grupy LH, która ograniczały nieznacznie oferowanie, natomiast istotnie zwiększyła przewozy. Natomiast Grupa AF/KL nie tylko skokowo zwiększyła oferowanie, dzięki zwiększeniu liczby połączeń KL do GDN oraz uruchomieniu rejsów tej linii do WRO, ale w jeszcze szybszym tempie zwiększyła przewozy.
Również LOT poprawił współczynniki wykorzystania miejsc pasażerskich. Tu warto zwrócić uwagę, że zrealizowane oferowanie było bardzo istotnie mniejsze od planowanego, jeszcze kilka tygodni przed sezonem Lato 2019. Wtedy indeks wzrostu wynosił aż 118,9%. Niewątpliwie zadecydowały tu, przede wszystkim, problemy sprzętowe z B737 – MAX.
Przewozy czarterowe II kwartał 2019. Narastająco i porównanie z 2018.
W ubiegłym roku ogromnym zaskoczeniem był gigantyczny wzrost przewozów czarterowych, szczególnie w drugim kwartale, kiedy wyniósł aż 46 proc.. Na rynku pojawił się wtedy Ryanair Sun. W całym roku indeks zbliżył się do 134 proc., a w wartościach bezwzględnych było to prawie 5,5 mln pasażerów. W tym roku już tylko małą niespodzianką jest umiarkowany spadek przewozów. Ponieważ pod koniec maja i w czerwcu rozpoczynają się największe łańcuchy rejsów czarterowych to, najprawdopodobniej, niewielki spadek ruchu czarterowego będzie miał miejsce w całym roku. Siła nabywcza znaczną części ludności Polski wciąż rośnie, a więc powody tej sytuacji nie leżą po stronie popytowej. To nie jest typowa korekta rynkowa. Wskazują na to choćby dane dotyczące największego polskiego lotniska czarterowego – Katowic, omówienie patrz poniżej. Na pewno dość istotne znaczenie ma bankructwo litewskiej linii Small Planet, które nastąpiło na przełomie tego roku. A linia ta była jednym z trzech liderów polskiego rynku. Podobnie, choć z mniejszą siłą, bankructwo wielkiego niemieckiego touroperatora – Neckermana. Najprawdopodobniej przyczyniła się też sytuacja w aglomeracji warszawskiej. Port Chopina nie jest przyjazny linią czarterowym, ze względu na poziom opłat, dość rygorystyczną ciszę nocną oraz problemy ze slotami w wielu porach dnia. Natomiast Modlin po prostu ma bardzo mało wolnej przepustowości i nie jest w stanie przyjąć dużych łańcuchów czarterowych. Na koniec warto zwrócić uwagę na rosnącą konsolidację rynku, jeżeli chodzi o przewoźników czarterowych. Trzech największych ma już udział na poziomie 67 proc., mimo, iż Ryanair Sun wszedł do gry dopiero w drugim kwartale roku.
Dane w tysiącach.
liczby pasażerów w tysiącach
Omówienie wyników pierwszych trzech miesięcy 2019 można znaleźć na łamach portalu PRTL.pl w kolejnych Barometrach Rynku Polskiego, - należy pamiętać, że liczba 22 272 tys. pasażerów obsłużonych przez polskie porty lotniczego to nie jest liczba pasażerów, którzy odbyli podróże lotnicze, gdyż pasażerowie rejsów krajowych są tu liczeni podwójnie. W powyższej tabeli nie uwzględniamy portu w Zielonej Górze (9,3 tys. pasażerów w całym półroczu 2019).
Oferowanie i przewozy największych przewoźników rozkładowych, w tysiącach foteli, w drugim kwartale 2019 i indeks do 2018.
Jak widzimy w tym kwartale LOT, dość nieznacznie, ale jednak, wyprzedził Wizz Air. Warto też zwrócić uwagę, że wszyscy liderzy rynkowi zwiększyli przewozy w istotnie szybszym tempie niż oferowanie. Nie możemy jednak wysnuwać zbyt daleko idących wniosków dotyczących rentowności ich połączeń, gdyż nie wiemy, jaki był trend zmian w odniesieniu do wpływów jednostkowych.
Szczególnie pozytywny był efekt małej restrukturyzacji siatki połączeń Grupy LH, która ograniczały nieznacznie oferowanie, natomiast istotnie zwiększyła przewozy. Natomiast Grupa AF/KL nie tylko skokowo zwiększyła oferowanie, dzięki zwiększeniu liczby połączeń KL do GDN oraz uruchomieniu rejsów tej linii do WRO, ale w jeszcze szybszym tempie zwiększyła przewozy.
Również LOT poprawił współczynniki wykorzystania miejsc pasażerskich. Tu warto zwrócić uwagę, że zrealizowane oferowanie było bardzo istotnie mniejsze od planowanego, jeszcze kilka tygodni przed sezonem Lato 2019. Wtedy indeks wzrostu wynosił aż 118,9%. Niewątpliwie zadecydowały tu, przede wszystkim, problemy sprzętowe z B737 – MAX.
Przewozy czarterowe II kwartał 2019. Narastająco i porównanie z 2018.
Dane w tysiącach.
W ubiegłym roku ogromnym zaskoczeniem był gigantyczny wzrost przewozów czarterowych, szczególnie w drugim kwartale, kiedy wyniósł aż 46 proc.. Na rynku pojawił się wtedy Ryanair Sun. W całym roku indeks zbliżył się do 134 proc., a w wartościach bezwzględnych było to prawie 5,5 mln pasażerów. W tym roku już tylko małą niespodzianką jest umiarkowany spadek przewozów. Ponieważ pod koniec maja i w czerwcu rozpoczynają się największe łańcuchy rejsów czarterowych to, najprawdopodobniej, niewielki spadek ruchu czarterowego będzie miał miejsce w całym roku. Siła nabywcza znaczną części ludności Polski wciąż rośnie, a więc powody tej sytuacji nie leżą po stronie popytowej. To nie jest typowa korekta rynkowa. Wskazują na to choćby dane dotyczące największego polskiego lotniska czarterowego – Katowic, omówienie patrz poniżej. Na pewno dość istotne znaczenie ma bankructwo litewskiej linii Small Planet, które nastąpiło na przełomie tego roku. A linia ta była jednym z trzech liderów polskiego rynku. Podobnie, choć z mniejszą siłą, bankructwo wielkiego niemieckiego touroperatora – Neckermana. Najprawdopodobniej przyczyniła się też sytuacja w aglomeracji warszawskiej. Port Chopina nie jest przyjazny linią czarterowym, ze względu na poziom opłat, dość rygorystyczną ciszę nocną oraz problemy ze slotami w wielu porach dnia. Natomiast Modlin po prostu ma bardzo mało wolnej przepustowości i nie jest w stanie przyjąć dużych łańcuchów czarterowych. Na koniec warto zwrócić uwagę na rosnącą konsolidację rynku, jeżeli chodzi o przewoźników czarterowych. Trzech największych ma już udział na poziomie 67 proc., mimo, iż Ryanair Sun wszedł do gry dopiero w drugim kwartale roku.
Wyniki lotnisk w trzecim kwartału 2019. Porównanie z rokiem ubiegłym.
Dane w tysiącach.Cały rynek
Oferowanie w tysiącach foteli:- Łączne: 13 534,0 (+4,3)
- LOT: 3 618,0 (+5,2)
- Ryanair/FR I OE: 3 448 (-0,2)
- Grupa LH: 1149,0 (+0,2)
- Grupa AF/KLM: 374,3 (+37,5)
- Wizz Air/W6 i W9: 3252,0 (+5,1)
- DY/D8: 286,0 (+9,8)
Od początku roku notujemy istotne spowolnienie tempa wzrostu liczby obsługiwanych przez polskie porty pasażerów. Za okres trzech kwartałów dynamika wynosi jedynie 106,3 proc., podczas, gdy w całym roku 2018 była na poziomie 114,6 proc. Po dwóch kwartałach indeks wzrostu to 107,45 proc., a w szczycie sezonu letniego, to jedynie 104,1 proc. Jeżeli przejdziemy na poziom liczby pasażerów, którzy odbyli podróże lotnicze, krajowe i zagraniczne, czyli usuniemy efekt podwójnego liczenia pasażerów domestic, to dynamika po pierwszym półroczu, jest analogiczna – 107,5 proc. W roku ubiegłym przekroczyła 116 proc. Nie możemy podać indeksów za trzy kwartały, gdyż nie znamy danych ULC dotyczących przewozów krajowych.
Jakie są główne powody tej sytuacji? Wymieńmy/powtórzmy te najważniejsze:
Jakie są główne powody tej sytuacji? Wymieńmy/powtórzmy te najważniejsze:
- po ogromnym, skokowym wzroście ruchu w roku ubiegłym mamy do czynienia z konsolidacją rynku. Przewoźnicy rozkładowi istotnie zmniejszyli dynamikę wzrostu oferowania, aby poprawić wyniki finansowe. W pierwszych trzech kwartałach oferowanie linii rozkładowych (37 100 tys. foteli) wzrosło jedynie o 4,5 proc. W roku ubiegłym dynamika była zdecydowanie wyższa. W sezonie lato 2018 wyniosła aż 117,5 proc., a w Zimie 2017/18 – 17,5 proc.
- po eksplozji w roku ubiegłym notujemy niewielki spadek ruchu charterowego. W znacznym stopniu z powodu sytuacji w portach aglomeracji warszawskiej.
- mały kryzys infrastrukturalny na lotniskach Warszawy odbił się też negatywnie na dynamice wzrostu przewozów rozkładowych. W trzecim kwartale wyniosła ona jedynie 1,4%, a w okresie I – IX – 4,8 proc. W obu przypadkach istotnie poniżej średniej krajowej.
- wyraźne osłabienie po stronie popytowej na głównych rynkach UE. Opisaliśmy to zjawisko w analizie „Zmiany na rynku europejskim, po stronie popytowej, w roku 2018 i w trzech kwartałach 2019”.
- problemy sprzętowe niektórych linii związane z uziemieniem B737 – MAX, które dotyczyły, między innymi Ryanaira, a przede wszystkim LOT-u. Musimy też zdawać sobie sprawę, że w trzecim kwartale, ogromnym stopniu sytuację uratował Kraków. Jeżeli jego wynik wyłączymy, to dynamika spadła do niecałego 0,5 proc.
To był historyczny kwartał. LOT, pomimo zdecydowanie mniejszego oferowania od planowanego przed sezonem, o ponad 7 ppct., wyprzedził pod tym względem Ryanaira. Najprawdopodobniej liczba przewiezionych pasażerów FR będzie wyższa, dzięki znacznie wyższym współczynnikom wykorzystania miejsc pasażerskich, ale jednak… pomogła w tym, w ogromnym stopniu, bardzo zachowawcza polityka handlowa irlandzkiej linii. Obok problemów sprzętowych wpływ miały tu problemy w aglomeracji warszawskiej. Węgierska linia konsekwentnie zmniejsza swój dystans do ultrataniego konkurenta, wykorzystując swoją rosnącą konkurencyjność kosztową – A321. Wśród sieciowych, ogólnopolskich konkurentów LOT-u tylko AF/KLM ostro inwestuje w rynek, ale wyłącznie w portach regionalnych. Zachęcają go do tego bardzo dobre wyniki uruchamianych kolejno połączeń do Krakowie, Gdańsku i Wrocławiu.
gość
jsg
demar
krzysiekl