Felieton: "Tęczowa zaraza" na pokładach LOT-u
Polskie Linie Lotnicze LOT proponują pasażerom rejsów długodystansowych lekturę miesięcznika "Nowe Państwo". Najnowszy numer tego periodyku poświęcono "tęczowej zarazie". Przewoźnik musi zrozumieć, że aspirując do bycia nowoczesną linią w jego samolotach nie może być miejsca na takie treści.
Reklama
Jest to jeden z kilkunastu tytułów prasowych dostępnych na pokładach samolotów polskiego przewoźnika podczas rejsów do Stanów Zjednoczonych, Kanady i krajów azjatyckich. Sam fakt pojawienia się nowego czasopisma wśród egzemplarzy rozdawanych klientom przed odlotem nie jest niczym nadzwyczajnym. Mógłby nawet być potraktowany jako korzystne wzbogacenie dotychczasowej oferty, gdyby nie bulwersująca treść, którą prezentuje wspomniane wydawnictwo.
Okładkę najnowszego numeru "Nowego Państwa" wypełnia bowiem rysunek przedstawiający dwie sylwetki ludzkie w kombinezonach przeciwchemicznych na tle tęczowych gór i opisany tekstem: "Czy zagraża nam tęczowa zaraza. Desakralizacja, odczłowieczenie, bezkształt i rozbicie tradycyjnej rodziny - do tego dążą rewolucjoniści LGBT". Przegląd zawartości tego wydania nie pozostawia wątpliwości, że jego celem jest upowszechnienie uprzedzeń oraz treści dyskryminacyjnych wobec osób nieheteronormatywnych. W kolejnych tekstach można przeczytać m.in. o przeforsowaniu przez ruch LGBT zmiany klasyfikacji zboczenia na orientację i narzuceniu tego rozwiązania Światowej Organizacji Zdrowia, demonicznym charakterze osób homoseksualnych, czy celowym niszczeniu przez ich środowiska chrześcijaństwa. Autorzy straszą czytelników, szafują uprzedzeniami i posługują się nieprawdziwymi danymi.
Taka tematyka "Nowego Państwa" nie powinna być dla nikogo zaskoczeniem. Po tytule ukazującym się nakładem Niezależnego Wydawnictwa Polskiego, a więc wydawcy także "Gazety Polskiej" i "Gazety Polskiej Codziennie" można spodziewać się - najoględniej rzecz ujmując - treści mocno kontrowersyjnych i odpowiednio zabarwionych politycznie. Nie jest tajemnicą ścisłe powiązanie tego wydawnictwa z obozem Prawa i Sprawiedliwości. Tytuł ukazuje się już od 1993 roku, najpierw jako tygodnik, a następnie miesięcznik społeczno-polityczny, a jego redaktorem przez długi czas był Adam Lipiński, dziś poseł tej partii. Na łamach miesięcznika publikowali w przeszłości m.in. Cezary Michalski, Piotr Zaremba, Piotr Semka, Paweł Siennicki, Ludwik Dorn i Stefan Niesiołowski. Obecnie pracami redakcji kieruje Katarzyna Gójska-Hejke, zaś dyrektorem wydawniczym jest Tomasz Sakiewicz.
W świetle oburzającej treści aktualnego numeru "Nowego Państwa" należy jednak postawić pytanie o to, jakimi kryteriami kieruje się LOT wybierając prasę dla swoich pasażerów.
- Polskie Linie Lotnicze LOT mają podpisane umowy na dystrybucję prasy z wieloma wydawcami, dzięki czemu na naszych pokładach można znaleźć tytuły dedykowane wszystkim pasażerom. Pośród gazet codziennych można znaleźć m.in. Gazetę Wyborczą, Puls Biznesu, Gazetę Polską Codziennie oraz International New York Times, zaś jeśli chodzi o czasopisma oferujemy naszym pasażerom m.in. Business Traveller Poland, Wprost, Nowe Państwo, Wysokie Obcasy Extra oraz Logo - informuje biuro prasowe linii.
LOT wyraźnie unika zarazem odniesienia się do "specyficznej" tematyki poruszonej w ostatnim numerze "Nowego Państwa". - Jako przewoźnik lotniczy nie komentujemy treści znajdujących się w mediach, gdyż w pełni uznajemy wolność prasy jako fundament demokratycznego ustroju naszego państwa i wspólnoty europejskiej. Co warto zaznaczyć, za treści publikowane w mediach odpowiada ich wydawca - czytamy w oświadczeniu LOT-u.
Wyjaśnienia przedstawione przez polskiego przewoźnika są co najmniej zaskakujące. Na polskim rynku prasowym dostępnych jest obecnie kilkaset różnych tytułów. Jest więc oczywiste, że trzeba dokonać ich selekcji przygotowując ofertę skierowaną do pasażerów. W jej trakcie LOT, podobnie jak każda inna linia, ma prawo kierować się określonymi kryteriami biznesowymi, kosztowymi itp., ale za tak dokonany wybór ponosi również pełną odpowiedzialność. Trudno przy tym uznać, że akceptacja jednych tytułów i odrzucenie innych jest przejawem jakiejkolwiek ingerencji ze strony przewoźnika w wolność prasy. Stać za tym powinna raczej staranna i przemyślana decyzja produktowa. Koszyk prasy dostępny w samolocie ma przecież zadowolić, a nie obrażać podróżnych o różnych zainteresowaniach, potrzebach i poglądach. W ofercie większości linii lotniczych dominują najważniejsze na danym rynku dzienniki, uznana prasa krajowa i międzynarodowa o profilu ekonomicznym, nie brakuje też zazwyczaj poczytnych periodyków poświęconych np. podróżom, stylowi życia czy modzie. W samolocie jest oczywiście miejsce na prasę zróżnicowaną w swym przekazie, ale tak długo, dopóki jej treść nie narusza fundamentalnych standardów i nie obraża pasażerów. Granicę taką wyznaczają niewątpliwie szacunek do drugiego człowieka i niestosowanie języka nienawiści.
W świetle tego trudno obronić decyzję LOT-u o wyborze, spośród setek tytułów, akurat "Nowego Państwa" - czasopisma, które już na okładce bieżącego numeru określa część społeczeństwa, wśród której są także pasażerowie i pracownicy polskiego przewoźnika, mianem "tęczowej zarazy". Nie uchodzi w takiej sytuacji zasłanianie się umowami dystrybucyjnymi, czy dążeniem do zachowania prasowej różnorodności. Dbałość o pluralizm światopoglądów nie zwalnia osób decydujących o doborze konkretnych tytułów z obowiązku zapoznania się z ich treścią i jej oceny pod kątem respektowania określonych zasad. Naturalną reakcją ze strony LOT-u powinno być usunięcie takich wydawnictw z pokładu. Tym bardziej, że jest to tytuł na tyle niszowy i nieznany szerszemu gronu czytelników, że aż dziwne, że w ogóle zdecydowano o jego obecności w portfolio prasy dystrybuowanej w samolotach przewoźnika.
O konieczności przestrzegania zasad przypomniał ostatnio sam LOT, gdy linia stanowczo zareagowała na działania swojej dyrektor operacyjnej szydzącej z wyglądu pracowników British Airways. Podkreślono wówczas, że nie ma miejsca na akceptację komentarzy uderzających w godność innych ludzi, a ich głoszenie jest sprzeczne "z obowiązującymi standardami i systemem wartości Polskich Linii Lotniczych LOT". W liście informującym pracowników o zakończeniu współpracy z bohaterką tej afery zwrócono ponadto uwagę, że "takie działania są niedopuszczalne i nieakceptowalne przez firmę".
W tym samym czasie LOT dopuścił do dystrybucji na pokładach swoich samolotów czasopismo, którego otwarcie hejterska treść obraża klientów linii i załogi, często również nieheteronormatywne, które muszą je oferować. Przewoźnik powinien był przewidzieć, że jednoznacznie pejoratywny wydźwięk aktualnego numeru "Nowego Państwa" po prostu dyskwalifikuje ten tytuł, a jego udostępnianie wpłynie negatywnie na postrzeganie wizerunku linii. Warto wspomnieć, że linia nie po raz pierwszy ma problem z przesadnie nadgorliwą promocją określonych treści. Kilka miesięcy temu goście poczekalni biznesowych LOT-u na lotnisku Chopina skarżyli się na wyraźną ekspozycję jednych tytułów kosztem innych, głośno było także o powracających konfliktach wokół wyboru kanałów telewizyjnych emitowanych w salonie Polonez. Przewoźnik milczał wreszcie w sprawie niedawnej afery "Gazety Polskiej", która chciała kolportować naklejki "Strefa wolna od LGBT". Przeciwko temu zaprotestował jeden ze związku zawodowych działających w linii. Dwukrotnie wtedy pytaliśmy się, czy linie będą nadal udostępniały na swoich lotach "Gazetę Polską", mimo sądowego zabezpieczenia i nakazu wycofania owej naklejki, ale niestety maile pozostały bez odpowiedzi. Można oczywiście dociekać, czy takie decyzje zapadają przypadkowo, czy też ktoś je polskiemu przewoźnikowi sugeruje. Dawniej wyborem tytułów w LOT zajmował się tzw. komitet prasowy, którego rekomendacje zapadały nie tylko pod wpływem dostępnych środków finansowych, ale także nacisków politycznych. Z przewagą tych drugich.
LOT musi zrozumieć, że aspirując do bycia nowoczesną, w pełni konkurencyjną linią lotniczą w jego samolotach nie może być miejsca na propagandę i mowę nienawiści. Jeżeli deklaracje złożone przy okazji sprawy dyrektor Richter były prawdziwe to bieżący numer "Nowego Państwa" powinien natychmiast zostać wycofany przez LOT z dystrybucji. To nie będzie ingerencja w czyjąkolwiek wolność, a okazanie realnego szacunku wszystkim klientom i pracownikom. Inna decyzja w tej sprawie będzie równoznaczna z przyznaniem się do akceptacji podwójnych standardów i uleganiem wpływom politycznym. W ubiegłym miesiącu LOT ogłosił nową odsłonę kampanii reklamowej "Bądź naszym Gościem". Szkoda tylko, że nie wszyscy klienci linii mogą dziś czuć się komfortowo na pokładach jej samolotów.