Choć od ponad dwóch lat obowiązuje prawo, które obliguje przewoźników do podawania pełnych cen za przeloty, to nadal musimy być przygotowani na ukryte opłaty. Mogą one spowodować wzrost ceny biletu nawet o sto procent.

Wprawdzie teraz w cenie biletu są już zawarte wszelkie podatki, opłaty paliwowe i lotniskowe, ale pojawiły się inne koszty. A to za nadanie bagażu głównego (tzw. rejestrowanego) do luku bagażowego, a to za wybranie sobie miejsca, albo za wpuszczenie do samolotu w pierwszej kolejności.

Na szczęście nie musimy tych kosztów ponosić, są one dobrowolne. Możemy nie zabierać bagażu większego niż podręczny (na weekendowy wypad rozwiązanie rozsądne) lub nie dbać o to, gdzie będziemy siedzieć w samolocie.

Musimy też liczyć się z opłatami dodatkowymi doliczanymi za formę zapłaty (karta kredytowa), a czasem za odprawę pasażersko-bagażową (check-in).

Ważne jest przy tym, kiedy zdecydujemy się zapłacić i w jakiej formie. Najczęściej opłata za bagaż, uiszczona od razu, podczas kupowania biletu przez Internet, będzie dużo niższa niż ta, której zażąda od nas przewoźnik, gdy zjawimy się na lotnisku.

System rozbudowanych opłat stosują jedynie tanie linie lotnicze. Tradycyjni przewoźnicy mają wprawdzie droższe bilety, lecz w ich cenie mieszczą się wszystkie podstawowe usługi.

Bagaż rejestrowany i podręczny

Okazuje się, że na 12 przewoźników tylko u trzech – niemieckim Air Berlin, islandzkim Iceland Express i holendersko-francuskim Transavia – nie zapłacimy za nadanie bagażu do luku samolotu. Korzystając z usług pozostałych dziewięciu musimy przygotować się albo na podróż tylko z bagażem podręcznym, albo na opłatę bagażową. Wysokość opłat zależy od tego, czy opłacamy te usługę zanim pojawimy się na lotnisku, czy też w samym porcie lotniczym. Oczywiście na lotnisku jest drożej, najczęściej dwukrotnie. Większość linii, jak irlandzki AerLingus, brytyjskie Jet2.com i easyJet, hiszpański Vueling (który do czerwca lata jeszcze pod marką clickair), irlandzki Ryanair oraz węgierski Wizz Air umożliwiają dodanie bagażu między kupieniem biletu a pojawieniem się na lotnisku przez dokupienie ich przez Internet bądź telecentrum za niższą cenę. Jednak norweski Norwegian i włoski WindJet każą podejmować ostateczną decyzję już w trakcie rezerwacji rejsu - niższa stawka obowiązuje tylko w tym momencie. Jeśli zdecydujemy się dokupić bagaż później, płacimy stawkę lotniskową. Tak czy inaczej, pamiętajmy, że za zakupione, ale niewykorzystane sztuki bagażu przewoźnik pieniędzy nam nie zwróci.

Warto pilnować limitu dozwolonego bagażu rejestrowanego, bo za dodatkowe kilogramy słono dopłacimy. Na szczęście większość przewoźników pozwala na sumowanie wagi bagażu w obrębie grupy pasażerów razem podróżujących na jednej rezerwacji. W Ryanair jednak każdy pasażer ma przydzielone zaledwie 15 kg. Jeśli przekroczy ten limit, to płaci nadbagaż.

Największe limity bagażu rejestrowanego ma linia skandynawska Norwegian, która pozwala nadać bagaż aż do 40 kg, a wziąć na pokład do 10 kg.

Odprawy i wpuszczanie do samolotu

Irlandzki Ryanair przoduje w liczbie dodatkowo płatnych usług. Jako jedyna linia wprowadziła opłatę za odprawę lotniskową, promując tym samym pasażerów podróżujących tylko z bagażem podręcznym. Jeśli jednak chcemy nadać choćby jedną sztukę bagażu, zapłacimy również za odprawę on line. Nic dziwnego, że na lotniskach można zobaczyć coraz więcej osób pakujących się "pod Ryanaira", czyli wędrujących tylko z bagażem podręcznym trzymających w ręku wydruk karty pokładowej z własnej drukarki.

Brytyjska linia Jet2.com poszła nawet dalej, bo karze 2 funtami opłaty tych, którzy podróżują tylko z podręcznym, a mimo to chcą odprawić się na lotnisku. Jeśli lecimy tą linią tylko z przyborami do wzięcia na pokład samolotu, to odprawiajmy się przez Internet. Będzie taniej.

Wymarzone miejsce przy oknie

Kolejny płatny bajer, na jaki możemy się skusić, to wybór miejsca w samolocie. W Jet2.com, Norwegian i Germanwings możemy wybrać droższe miejsca z dodatkową ilością miejsca na nogi. Najczęściej są to miejsca w pierwszym rzędzie i przy wyjściach ewakuacyjnych (na skrzydłach). Pamiętajmy, że na tych miejscach mogą siedzieć tylko sprawni fizycznie dorośli pasażerowie, nie posadzimy tam naszej pociechy lub kolegi ze złamaną nogą.

W clickair za dodatkową opłatą 10 euro można zarezerwować online Premium Seat (w pierwszych 14 rzędach samolotu z łatwym dostępem do korytarza). W każdej z tych linii dostaniemy miejsce za darmo, ale dopiero podczas odprawy na lotnisku.

Inny system stosują Ryanair, easyJet i Wizz Air. Tam nie sprzedaje się konkretnych miejsc, ale przywilej wsiadania do samolotu w pierwszej kolejności. Kto zapłaci zostanie wpuszczony przed innymi i może wybrać sobie miejsce. W easyJet i Wizz Air koszt tej usługi jest niższy, jeśli pasażerowie są dowożeni do samolotu autobusem, a wyższy w wypadku rejsów z bezpośrednim wejściem na pokład samolotu przez rękaw lotniskowy. Wizz Air oferuje dodatkowo możliwość internetowego zarezerwowania miejsca z dodatkową przestrzenią na nogi przy wyjściach awaryjnych na skrzydłach samolotu. Oczywiście za odpowiednią opłatą.

Najbardziej przyjazny pod tym względem jest AerLingus, w którym miejsce możemy wybrać sobie bezpłatnie, już podczas rezerwacji.

Sprzęt sportowy i muzyczny

Na liście opłat fakultatywnych znajdziemy też opłaty za sprzęt rekreacyjny wymagający dodatkowych czynności przeładunkowych, w tym m.in. kajaki, deski surfingowe, kije do golfa, narty (choć na szczęście buty narciarskie lub snowboardowe oraz kijki są przewożone bezpłatnie, jeśli są dołożone do właściwych nart lub deski snowboardowej), rowery oraz instrumenty muzyczne. Przedmioty te są przewożone tylko w przypadku dostępności miejsca w samolocie, a torby ze sprzętem sportowym mogą zawierać wyłącznie przedmioty służące do uprawiania danego sportu. Rowery przyjmowane są tylko pod warunkiem odpowiedniego zapakowania.

Maksymalna waga każdego tego rodzaju przedmiotu wynosi 20kg, choć powinniśmy sprawdzić dokładnie warunki przewozu w danej linii, bo niekiedy przewidziana jest mniejsza waga.

Niewielkie instrumenty muzyczne można przewozić jako bagaż podręczny. Instrumenty muzyczne mogą być przewożone wyłącznie w schowku nad siedzeniem pasażera, w miarę dostępności miejsca oraz wyłącznie za zgodą kapitana lotu, jako drugiego przedmiotu bagażu kabinowego (w futerale nie może się znajdować nic poza instrumentem i akcesoriami do niego).

Maksymalne wymiary instrumentu muzycznego wraz z futerałem wynoszą 30 x 117 x 38 cm. Instrumenty mieszczące się w tej kategorii to skrzypce, altówka, flet piccolo, flet, klarnet, róg myśliwski i trąbka.

Instrumenty muzyczne o średnich rozmiarach, takie jak gitara, harfa lub wiolonczela, można przewozić w kabinie pasażerskiej pod warunkiem wykupienia oddzielnego miejsca dla instrumentu. Są one przyjmowane na pokład, jeśli można je bezpiecznie przymocować na fotelu samolotu. W przypadku wykupienia dodatkowego miejsca w kabinie pasażer może także wykorzystać należny, standardowy limit bagażu rejestrowanego.

Jeśli instrument nie mieści się na dodatkowym miejscu, należy go zarejestrować. W takim przypadku obowiązują standardowe stawki za nadbagaż. Przewożenie instrumentów muzycznych w luku samolotu podlega tym samym regułom, co przewożenie sprzętu sportowego i przedmiotów ponadwymiarowych.

Ubezpieczenie

Większość przewoźników niskokosztowych współpracuje z firmami ubezpieczeniowymi i oferuje ubezpieczenie podróżnego razem z biletem lotniczym. Ubezpieczenie obejmuje najczęściej koszty leczenia, assistance za granicą, koszty rezygnacji z biletu lotniczego i ubezpieczenie bagażu od kradzieży lub uszkodzenia. W praktyce jednak często się okazuje, że warunki ubezpieczenia dotyczące anulowania biletu są sprzeczne z warunkami ogólnymi przewoźnika w tym zakresie, czeka nas więc długa droga do odzyskania pieniędzy, zahaczająca niejednokrotnie o sąd, a problemy z bagażem rozwiązywane są i tak na drodze ogólnych przepisów dotyczących transportu lotniczego. Jeśli nie chcemy kupić ubezpieczenia, musimy uważać podczas rezerwowania biletu. Systemy rezerwacyjne automatycznie zaznaczają bowiem ubezpieczenie i pasażer musi je odznaczyć, by nie płacić.

Manipulacje kartami

Gdy dochodzi do płacenia, okazuje się, że przewoźnik pobierze nam z konta więcej pieniędzy tylko dlatego, że... płacimy za bilet. Chwalebnymi wyjątkami są Iceland Express i Norwegian, które nie pobierają żadnych opłat manipulacyjnych. Jeśli płacimy kartami Visa, Mastercard, American Express lub Diners Club (sprawdźmy czy możemy płacić tymi dwiema ostatnimi, bo nie każdy przewoźnik je honoruje), to spodziewajmy się słonej opłaty za ich wykorzystanie. Zdecydowanie mniej, albo w ogóle nic, potrącą nam, gdy będziemy płacić kartą debetową, pod warunkiem, że nasza karta jest rozpoznawana przez system jako Visa Elektron, a nie Visa.

Przy tym przewoźnicy pobierają opłatę manipulacyjną za całą transakcję lub za każdy rejs i za każdego pasażera w rezerwacji osobno. W AerLingus i Transavia jest jedna opłata manipulacyjna. W easyJet co prawda zapłacimy więcej płacąc kartą kredytową niż debetową, ale opłacamy całą transakcję, w której możemy umieścić do 25 rejsów dla 9 pasażerów. Z kolei Air Berlin nie ma opłat manipulacyjnych za płatność kartami, ale nalicza do każdego biletu koszty serwisowe w wysokości 10 lub 15 euro (taryfa promocyjna zwolniona jest z tej opłaty).

Pozostałe linie obciążą nasz portfel za każdy rejs za każdego pasażera, co przy biletach w dwie strony dla dwóch osób może osiągnąć wartość kilkunastu euro.

Wizz Air oferuje tańszą (11 zł) możliwość płacenia przelewem za bilet.

Kto jest najdroższy, a kto najtańszy?

W stosowaniu różnych dopłat, najbardziej obciążających naszą kieszeń, prowadzi irlandzki Ryanair. Niewiele ustępuje mu węgierski Wizz Air, a czołówkę zamykają przewoźnicy z Wielkiej Brytanii, easyJet i Jet2.com, oraz z Irlandii, AerLingus. Zdecydowanie mniej opłat fakultatywnych, które są też mniejsze, żądają hiszpański clickair, skandynawskie Norwegian i Iceland Express oraz holenderska Transavia. Palmę najtańszego, i mającego najprostszy system opłat, dzierży niemiecki Air Berlin.

Co jeszcze?

Przewoźnicy prześcigają się w wymyślaniu różnych płatnych dodatkowych usług. Wizz Air oferuje przesłanie planu podróży na numer telefonu komórkowego za 4 zł (to samo w Norwegian jest bezpłatne).

Jeśli ochrona środowiska jest dla nas ważna, to za pośrednictwem easyJet pasażer może przekazać 10 zł zatwierdzonym przez ONZ projektom działającym na rzecz ograniczenia emisji gazów cieplarnianych.

Ale rekordzistą w „bajerach” jest Wizz Air, w którego cenniku możemy odnaleźć takie ciekawostki, jak opłata za rezygnację (240 zł) i za ochronę miejsca (320 zł). O co chodzi, nie wiemy nawet my. Ale mamy nadzieję, że uzbrojeni w ten przewodnik przejdą Państwo następną rezerwację śpiewająco!

Kilka szczegółów dobrze zrobi...

Aer Lingus (www.aerlingus.com)

• bagaż główny (do 20 kg) – 15 euro/10 funtów/58 zł (Internet); 18 euro/15 funtów/70 zł (na lotnisku)

• odprawa – 0

• sprzęt sportowy (sztuka, do 15 kg) – 30 euro/25 funtów/112 zł (Internet); 40 euro/32 funtów/160 zł na lotnisku

• ubezpieczenie podróży – 42,20 zł

• karta płatnicza – 5 euro/17 zł za osobę, niezależnie od liczby rejsów, 0 za Visa Electron

Air Berlin (www.airberlin.com)

• bagaż główny (do 20 kg) – 0

• odprawa – 0

• miejsca w samolocie przydzielane są bezpłatnie podczas odprawy biletowo-bagażowej na lotnisku. Ale można samemu wybrać sobie miejsce przez internet – 10 euro rejsy krótkodystansowe, 15 euro rejsy długodystansowe miejsce standardowe, 20 i 60 euro rejsy z dodatkową przestrzenią na nogi (XL seat)

• sprzęt sportowy (sztuka) – 25 euro

• ubezpieczenie podróży – 15 euro

• karta płatnicza – brak opłat manipulacyjnych za płatność kartami, ale przewoźnik nalicza opłaty serwisowe w wysokości 10 lub 15 euro do każdego biletu w zależności od formy płatności (przelew, karta) oraz tego, czy kupowana jest taryfa promocyjna (te zwolnione są z opłaty serwisowej).

easyJet (www.easyjet.com)

• bagaż główny (do 20 kg) – 11 euro/8 funtów/50 zł (Internet, telecentrum); 22 euro/16 funtów/100 zł na lotnisku

• odprawa – 0

• priorytetowe wejście do samolotu – od 35 zł w zależności od lotniska za usługę Speedy Boarding lub Speedy Boarding Plus (dodatkowa możliwość dokonania odprawy w specjalnych punktach odprawy priorytetowej); koszt usługi jest niższy, jeśli pasażerowie są dowożeni do samolotu autobusem; usługa jest droższa w przypadku rejsów z bezpośrednim wejściem na pokład samolotu przez rękaw

• sprzęt sportowy (sztuka) – 25 euro/18,50 funta/100 zł (Internet, telecentrum); 35 euro/26 funtów/140 zł (na lotnisku)

• ubezpieczenie podróży – 37 zł

• karta płatnicza – 1,95 proc. wartości transakcji, minimalnie 8,25 euro/6 funtów/38 zł za kartę kredytową Visa, MasterCard, Diners Club, American Express, 2,75 euro/2 funty za kartę debetową Visa Connect, Visa Delta, Maestro; bezpłatnie za Visa Elektron. Opłata za całą transakcję.

Germanwings (www.germanwings.com)

• bagaż główny (do 20 kg) – 5 euro (Internet, telecentrum); 10 euro (na lotnisku). Na rejsach krajowych w Niemczech doliczane jest 19 proc. VAT.

• odprawa biletowo-bagażowa – 0

• miejsca w samolocie przydzielane są bezpłatnie na lotnisku, można wybrać sobie samemu przez Internet – 5 euro

• sprzęt sportowy (sztuka, bezpłatny przewóz nart/snowboardu) – 25 euro/17 funtów

• ubezpieczenie podróży – 9,90 euro (ubezpieczenie zwrotu kosztów biletu), 12,90 euro (pełne ubezpieczenie na Europę)

• karta płatnicza – 8 euro, za całą transakcję

Iceland Express (www.icelandexpress.com)

• bagaż główny (do 20 kg) - 0

• odprawa biletowo-bagażowa – 0

• wejście do samolotu - 0

• miejsca przydzielane są bezpłatnie podczas odprawy na lotnisku. Można wybrać miejsce podczas rezerwacji lub odprawy online – 7 funtów, 22 funty za miejsce z dodatkową przestrzenią na nogi

• sprzęt sportowy (sztuka) – 25 euro/20funtów

• ubezpieczenie podróży – 7 funtów (ubezpieczenie od odwołania rejsu z winy przewoźnika)

• karta płatnicza - 0

Jet2.com (www.jet2.com)

• bagaż główny (do 22 kg) – zależy od kierunku oraz sposobu i miejsca zakupu. Najtaniej w momencie rezerwacji online. Przykładowo, jedna sztuka na trasie z Krakowa do Leeds kosztuje 41 zł jeśli zapłacimy na stronie przewoźnika.

• odprawa biletowo-bagażowa – bezpłatnie (Internet), 2 funty (na lotnisku), jeśli podróż tylko z bagażem podręcznym. Dodatkowo pasażerowie odprawiający się przez Internet otrzymują zniżkę w wysokości 4 funtów (18 zł) na odprawę bagażu.

• wejście do samolotu - 0

• miejsca w samolocie przydzielane są bezpłatnie podczas rezerwacji, ale przypadkowo. Jeśli chcemy sami

• wybrać, musimy zrobić to przez Internet - 18 zł, od 16 euro/12,50 funtów/57 zł do 26 euro/19,99 funtów/91 zł za miejsce z dodatkową przestrzenią na nogi

• sprzęt sportowy (narty, snowboard, sprzęt do golfa) – 29 euro/22,50 funta/103 zł (telecentrum, na lotnisku), 25 proc. zniżki w Internecie

• sprzęt sportowy (surfing, nurkowanie, rower) – 33 euro/25 funtów/114 zł, nie ma zniżki w Internecie

• ubezpieczenie podróży – od 7,47 funtów (do 5 dni)

• karta płatnicza – 6,50 euro/4,99 funtów/23 zł za kartę kredytową Visa, MasterCard, American Express 3,5 euro/2,49 funta lub 11 zł za kartę debetową Visa Connect, Visa Delta, Visa Electron. Za osobę za lot w jedną stronę.

Norwegian (www.norwegian.no)

• bagaż główny (do 2 x 20 kg) – 55 koron norweskich/33 zł (Internet, telecentrum); 110 koron/66 zł (na lotnisku). Bilet w cenie elastycznej (full flex) uprawnia do nieodpłatnego zabrania jednej sztuki bagażu

• odprawa biletowo-bagażowa – 0

• miejsca w samolocie przydzielane bezpłatnie podczas odprawy biletowo-bagażowej na lotnisku. Można też wybrać samemu miejsce online –50 – 80 koron norweskich/od 33 zł. Rezerwacja miejsca w taryfie full flex bezpłatna

• sprzęt sportowy (sztuka) – 200 koron norweskich/26 euro (300 koron norweskich lub 40 euro za rower lub sprzęt do surfingu; sprzęt do windsurfingu nieakceptowany)

• ubezpieczenie podróży – 120 koron norweskich/58 zł

• karta płatnicza – 0

Ryanair (www.ryanair.com)

• bagaż główny (do 15 kg) – 10 euro/10 funtów/40 zł (Internet); 20 euro/20 funtów/80 zł (telecentrum, na lotnisku)

• odprawa biletowo-bagażowa – 5 euro/5 funtów/20 zł (Internet); 10 euro/10 funtów/40 zł (telecentrum), 20 euro/20 funtów/80 zł (telecentrum, na lotnisku). Z opłaty zwolnione są bilety wykupione w promocji

• priorytetowe wejście do samolotu – 3 euro/3 funty/12 zł (Internet); 4 euro/4 funty/16 zł (telecentrum, na lotnisku)

• wybór miejsca – wolny wybór miejsca podczas wchodzenia do samolotu

• sprzęt sportowy (sztuka) – 30 euro/30 funtów/120 zł (Internet); 40 euro/40 funtów/160 zł (telecentrum, na lotnisku)

• ubezpieczenie podróży – 14,50 euro/5,78 funta/64,58 zł (do 28 dni)

• karta płatnicza – 5 euro/5 funtów/20 zł za karty kredytowe Visa, MasterCard oraz za karty debetowe Visa Connect, Visa Delta, Maestro. Bezpłatnie Visa Electron. Bbrak możliwości płacenia kartami Diners Club, American Express. Opłata za jedną osobę za lot w jedną stronę

Transavia (www.transavia.com)

• bagaż główny (do 20 kg) – 0

• odprawa biletowo-bagażowa – 0

• wybór miejsca w samolocie – 0

• sprzęt sportowy (narty śnieżne lub wodne, sprzęt do golfa) – 15 euro

• sprzęt sportowy (rower) – 40 euro

• sprzęt sportowy (surfing, kiteing) – 60 euro

• ubezpieczenie podróży – brak usługi

• karta płatnicza – 7,50 euro/5,03 funta za Visa, Visa Electron, MasterCard i Amex. Za całą transakcję. Brak możliwości płacenia kartami Diners Club

Vueling (www.vueling.com)

• bagaż główny (do 20 kg) – 10 euro (Internet), 20 euro (na lotnisku, telecentrum)

• odprawa biletowo-bagażowa – 0

• miejsca w samolocie przydzielane są bezpłatnie podczas odprawy biletowo-bagażowej na lotnisku. Można jednak wybrać sobie miejsce online lub w telecentrum – 2 euro, 13 euro (fotel z większą ilością miejsca na nogi, XL Seat), 25 euro (DuoSeat dla dwóch osób podróżujących na jednej rezerwacji)

• sprzęt sportowy (sztuka) – 45 euro

• ubezpieczenie podróży – 16 euro

• karta płatnicza – 8,50 euro za kartę kredytową Visa, MasterCard, American Express; 4,50 euro za kartę debetową Mastercard Debit i Visa Electron. Za jedną osobę za lot w jedną stronę. Brak możliwości płacenia kartami Diners Club, Maestro

WindJet (www.volawindjet.it)

• bagaż główny (do 20 kg) – 7 euro

• odprawa biletowo-bagażowa – bezpłatnie (na lotnisku), 6 euro (Internet)

• miejsca w samolocie przydzielane są bezpłatnie podczas odprawy biletowo-bagażowej na lotnisku

• sprzęt sportowy (sztuka) – bezpłatnie, jeśli narty śnieżne lub wodne, sprzęt do surfingu nie przekraczają wymiarów 1,60 m; reszta – 25 euro; sprzęt do nurkowania – 90 euro

• ubezpieczenie podróży – 14 euro

• karta płatnicza – 6,60 euro za Visa, Visa Electron, MasterCard i Amex. Za jedną osobę za transakcję

Wizz Air (www.wizzair.com)

• bagaż główny (do 20 kg) – 10 euro/9 funtów/45 zł (Internet, telecentrum); 20 euro/18 funtów/90 zł (na lotnisku)

• odprawa biletowo-bagażowa – 0

• priorytetowe wejście do samolotu – 4 euro/3 funty/18 zł (Internet, telecentrum); 8 euro/6 funtów/36 zł (na lotnisku)

• pierwszeństwo przy wejściu do autobusu dowożącego do samolotu – 2,5 euro/2 funty/11 zł (on line, telecentrum); 5 euro/4 funty/22 zł (na lotnisku)

• miejsce z dodatkową przestrzenią na nogi – 5 euro/4 funty/23 zł (Internet, telecentrum), 10 euro/8 funtów/ 46 zł (na lotnisku)

• sprzęt sportowy (sztuka) – 30 euro/26 funtów/135 zł (Internet, telecentrum); 40 euro/34 funty/180 zł (na lotnisku)

• ubezpieczenie podróży – 48 zł (7 dni)

• karta płatnicza – 5 euro/4 funty/23 zł za Visa, Visa Electron, MasterCard, Diners Club, Amex. 2,5 euro/2 funty/11 zł za kartę debetową Solo i Maestro oraz przelew bankowy. Za jedną osobę za lot w jedną stronę

Marcin Jędrzejczak, Anna Żuchlińska
Współpraca: Przemysław Raniszewski