Piąta wolność, czyli pomysł na ciekawe loty

20 stycznia 2017 08:00
25 komentarzy
Europejski lot samolotem szerokokadłubowym egzotycznej linii z drugiego końca świata czy połączenie do Ameryki obsługiwane przez linie lotnicze z Azji? Dzięki tzw. piątej wolności lotniczej możemy odbyć ciekawe podróże.
Reklama
Istniejąca w prawie lotniczym od ponad 70 lat koncepcja wolności lotniczych na co dzień interesuje głównie prawników i dyplomatów. Ale wolności mają bardzo praktyczne znaczenie. Dzięki piątej wolności możemy skorzystać z usług egzotycznych linii lotniczych na nietypowych trasach, czasem nawet w obrębie Europy.

Wolności lotnicze zostały sformułowane po raz pierwszy w 1944 r. podczas Konwencji Chicagowskiej dotyczącej przepisów w międzynarodowym cywilnym ruchu lotniczym.

Pierwsza wolność określa prawo przelotu nad danym krajem bez lądowania; druga - do lądowania w kraju w celu uzupełnienia paliwa lub dokonania czynności technicznych, przy których pasażerowie nie opuszczają pokładu samolotu; trzecia - do przelotu z własnego kraju do innego kraju; a czwarta - do lotu z innego kraju do własnego.

Piąta wolność to prawo do przelotu pomiędzy dwoma obcymi krajami podczas lotu zaczynającego lub kończącego się we własnym kraju. Oznacza to, że linia z kraju A rozpoczyna podróż w kraju A, leci do kraju B i potem kontynuuje podróż do kraju C, mając też możliwość przewozu pasażerów między B a C.


Piąta wolność oferuje liniom lotniczym i pasażerom ciekawe możliwości oraz loty na pokładach rzadko widywanych w Europie przewoźników.

Inne niż na co dzień posiłki na pokładzie? Pełna dostępność systemu indywidualnej rozrywki pokładowej IFE? Personel pokładowy z lotów dalekodystansowych, który jest zazwyczaj bardziej doświadczony i lepiej wyszkolony niż personel pokładowy obsługujący loty regionalne? To wszystko bardzo często znajdziemy w na pokładach samolotów obsługujące loty na podstawie piątej wolności. Różnice są szczególnie widoczne w klasie biznes - przewoźnicy z Europy najczęściej stosują standardowe fotele, w innych regionach świata standardem jest stosowanie wygodniejszych siedzeń.

Do tego loty w oparciu o piątą wolność są często tańsze. Umowy międzynarodowe zezwalające na loty na podstawie piątej wolności są trudne do negocjowania. Linie nie zawieszają tras, by nie stracić praw, więc są skłonni iść na daleko idące ustępstwa cenowe. Zaletą tego typu lotów jest to, że często wykonywane są samolotami szerokokadłubowymi, na ogół nie stosowanymi na trasach regionalnych przez przewoźników ze starego kontynentu.

Wybór takich połączeń z Europy jest zaskakująco duży - na podstawie danych z OAG Schedule Analyser prezentujemy najciekawsze z punktu widzenia pasażerów połączenia obsługiwane samolotami szerokokadłubowymi.

LATAM po Europie

Jedną z najpopularniejszych tras na podstawie piątej wolności w Europie jest lot na pokładzie chilijsko-brazylijskich linii LATAM. Trasa pomiędzy Frankfurtem i Madrytem obsługiwana jest codziennie boeingiem 787-9, dawniej oferowały ją chilijskie LAN Airlines. Podróż w klasie biznes na tej trasie opisywał na blogu użytkownik luxurytravel.

fot. Oliver Holzbauer (Flickr.com/CC)

Śródziemnomorscy Afrykanie

Najwięcej tras w oparciu o piątą wolność w Europie obsługują przewoźnicy z Afryki. W grupie przewoźników z tego kontynentu liczy się przewoźników z Afryki Północnej, operujących samolotami regionalnymi w rejonie Morza Śródziemnego, takich jak Air Algerie, Tunisair czy Royal Air Maroc; kategoria obejmuje też Air Austral - przewoźnika zarejestrowanego na wyspie Reunion, geograficznie należącej do Afryki, ale administracyjnie do Francji.


Wśród przewoźników afrykańskich wykonujących w Europie operacje samolotami szerokokadłubowymi prym wiodą linie Ethiopian Airlines, jednak większość tras obsługują one jedynie kilka razy lub raz w tygodniu. Jedynym połączeniem obsługiwanym codziennie boeingiem 777 są loty z Dublina do Waszyngtonu. Ethiopian dają też rzadszą szansę podróży na pokładach boeingów 787 na trasach pomiędzy: Rzymem a Sztokholmem, Mediolanem, Wiedniem i Madrytem, Dublinem a Los Angeles, Toronto i Waszyngtonem, Brukselą a Paryżem oraz Sztokholmem a Wiedniem. W niektóre dni,pomiędzy Brukselą i Paryżem polecimy także boeingami 777.


Jednym z najbardziej egzotycznych przewoźników obecnych na europejskim niebie są linie lotnicze TAAG Linhas Aéreas de Angola, realizujące raz w tygodniu, w niedziele, boeingiem 777 loty z Porto do Lizbony.

Innym egzotycznym przewoźnikiem afrykańskim są linie TACV Cabo Verde Airlines (które opisywaliśmy w "Oblatywaczu"). Odbywający się raz w tygodniu, w niedziele, lot z Amsterdamu do Paryża to prawdziwa gratka dla osób chcących poznać przewoźnika z Wysp Zielonego Przylądka.

fot. Eric Salard (Flickr.com/CC)

Szereg lotów w oparciu o piątą wolność oferują także linie lotnicze z Azji. W ostatnich latach zwiększyła się obecność w Europie narodowego przewoźnika z Chin, Air China. Na pokładach airbusów A330 przewoźnika polecimy na trasach pomiędzy Barceloną a Wiedniem, Atenami a Monachium oraz Mińskiem a Budapesztem. Dodatkowo, tym samym samolotem w barwach Air China, polecimy z Madrytu do São Paulo.


Linie Singapore Airlines oferują loty pomiędzy Mediolanem a Barceloną, a także z Frankfurtu do Nowego Jorku-JFK. Wszystkie te loty obsługiwane są boeingami 777. Airbusami A350 polecimy z Manchesteru do Houston oraz już niedługo ze Sztokholmu do Moskwy.


Na pokładach narodowego przewoźnika Tajwanu, China Airlines, polecimy pomiędzy Amsterdamem a Bangkokiem boeingiem 747-400 oraz Rzymem a Delhi airbusem A330. Losy tego ostatniego z połączeń są niepewne. Do tej pory lądowanie w Delhi w drodze do Tajpej wymuszone było tym, że airbusy A330 latające w barwach China Airlines nie posiadają centralnego zbiornika paliwa, więc nie są w stanie dolecieć bezpośrednio z Rzymu do Tajpej. Nowo odbierane przez China Airlines airbusy A350 umożliwią bezpośrednie loty.


Innym przewoźnikiem z Tajwanu realizującym loty z Europy w oparciu o piątą wolność są linie EVA Air, łączące boeingami 777 Londyn, Amsterdam oraz Wiedeń z Bangkokiem.

Miłośnicy boeingów 777 mają okazję pokonać tymi samolotami szereg tras w Europie oraz poza nią dzięki liniom Pakistan International Airlines. Przewoźnik obsługuje loty pomiędzy Oslo a Kopenhagą oraz Mediolanem a Paryżem, a także z Paryża do Barcelony oraz z Manchesteru do Nowego Jorku-JFK.

fot. Eric Salard (Flickr.com/CC)

Z Amsterdamu do Toronto polecimy na pokładzie indyjskich linii lotniczych Jet Airways. Jak wypada podróż w klasie biznes na tej trasie można przekonać się czytając naszą relację w cyklu "Oblatywacz".

Jedną z krótszych tras po europie obsługiwanych boeingiem 777 jest trwający godzinę i 25 min lot z Wiednia do Zurychu realizowany trzy razy w tygodniu przez Korean Airlines. Jest to doskonała okazja, by przekonać się jak wygląda wysoko oceniany w rankingach produkt pokładowy przewoźnika.

fot. BriYYZ (Flickr.com/CC)

Osoby tęskniące za podróżami do Nowego Jorku realizowanymi kiedyś przez PLL LOT boeingami 767, mają okazję przelecieć się raz w tygodniu liniami Uzbekistan Airways z Rygi do Nowego Jorku na pokładzie takiego samolotu. Niedługo na tej trasie boeingi 767 zostaną zamienione boeingami 787.

fot. David Monteverdifot. David Moteverdi

Także do Nowego Jorku, ale do portu Newark, polecimy z Londynu liniami Air India. Loty te realizowane są trzy razy w tygodniu samolotami boeing 787.

Prawdopodobnie najbardziej egzotyczną linią w Europie jest Royal Brunei Airlines, która oferuje loty z Londynu do Dubaju. Połączenie realizowane jest codziennie samolotem boeing 787.

Rozczarowane mogą być osoby, które na własnej skórze chciałyby sprawdzić istniejącą opinię, że produkt pokładowy linii amerykańskich jest gorszy niż linii lotniczych z Europy - na naszym kontynencie nie ma obecnie lotów na podstawie piątej wolności obsługiwanych przez przewoźników z Ameryki Północnej.

W tej chwili żaden z przewoźników nie oferuje w Polsce lotów oparciu o piątą wolność (linie budżetowe poza trzecią i czwartą wolnością najczęściej wykorzystują siódmą lub dziewiątą wolność), stąd też często zapominamy, że możliwe są podróże w Europie na pokładach egzotycznych przewoźników. Warto skorzystać z tej opcji, planując tegoroczne podróże. Przy odrobinie starań możemy uczynić naszą podróż bardziej interesującą, wygodną i niezapomnianą.

Na świecie najwięcej połączeń w oparciu o piątą wolność jest oferowanych z portu lotniczego Tokio-Narita - łącznie 19. 16 połączeń tego typu realizowanych jest z lotnisk w Bangkoku, po 11 z Singapuru oraz Tajpej.

Z kolei spośród konkretnych tras najwięcej lotów w oparciu o piątą wolność realizowanych jest pomiędzy Bangkokiem i Hongkongiem - loty w tej formule oferują na tej trasie czterej przewoźnicy (Emirates, Kenya Airways, Royal Jordanian Airlines oraz Sri Lankan Airlines), dzięki czemu trasa ta jest popularna wśród podróżników szukających tanich biletów w klasach premium. Trzech przewoźników oferuje loty w oparciu o piątą wolność pomiędzy Tokio Naritą i Tajpej.

Historia piątej wolności

Koncept wolności lotniczych był odpowiedzią na gwałtowny rozwój awiacji. Latanie coraz częściej wiązało się z przekraczaniem granic, do głosu zaczęły dochodzić interesy poszczególnych krajów. Rządy zaczęły się obawiać, że jeżeli nie powstaną prawa ściśle regulujące zasady lotów międzynarodowych, to przewoźnicy ze Stanów Zjednoczonych zdominują rynek połączeń lotniczych.

Stany Zjednoczone zaapelowały o stworzenie standardowych praw i opowiadały się za liberalizacją i ujednoliceniem rynku lotniczego. Inne kraje optowały za tym, by prawa lotnicze były regulowane umowami dwustronnymi. Ostatecznie podczas konwencji o międzynarodowym prawie lotniczym z 1944 r., zwanej Konwencją Chicagowską, powstały istniejące do dziś tzw. wolności lotnicze. Poszczególne państwa (lub organizacje, jak Unia Europejska) regulują, które z wolności obowiązują w danym przypadku. Upraszcza to negocjacje, bo zawsze można się odwołać do istniejącego od ponad 70 lat szkieletu.

Pierwsze cztery wolności są nazywane handlowymi, a piąta to tzw. wolność nadzwyczajna. Istnieją też kolejne wolności o wyższych numerach, jednak ich obowiązywanie jest mniej powszechne niż pierwszych pięciu.

Pierwotnie, gdy zasięg samolotów był bardziej ograniczony niż obecnie, na długich trasach samoloty musiały wykonywać międzylądowania w celu uzupełnienia paliwa. W takich sytuacjach linie lotnicze starały się wynegocjować stosowanie piątej wolności, która umożliwiłaby im sprzedawanie biletów na dowolny odcinek trasy, zamiast ograniczać się wyłącznie do stosowania drugiej wolności (czyli lądowania bez prawa wysadzenia i zabrania pasażerów). Loty stosujące piątą wolność były popularne na trasach z Europy do Afryki, Ameryki czy na Daleki Wschód. Jako przykład tego typu połączeń przywołuje się operacje Alitalii z Rzymu do Tokio z międzylądowaniami w Atenach, Delhi, Bangkoku i Hongkongu.

W Unii Europejskiej i sąsiednich krajach, gdzie obowiązuje otwarte niebo, lotnicze wolności są stosowane powszechnie i wielu pasażerów nie zdaje sobie sprawy, że np. lot irlandzkiego Ryanaira z Polski do Wielkiej Brytanii korzysta z siódmej wolności. Od 2007 r. otwarte niebo istnieje między USA i Unią Europejską. Trwają starania o podobną umowę w ramach państw ASEAN (Stowarzyszenie Narodów Azji Południowo-Wschodniej). Podobne umowy zostały podpisane między wieloma krajami na całym świecie.

Dzisiaj linie lotnicze stosują piątą wolność oraz jej modyfikacje - siódmą, ósmą i dziewiątą wolność (te dwie ostatnie dotyczą lotów krajowych w innym kraju niż macierzysty) - by dotrzeć do większej liczby pasażerów. Przykładem tego typu operacji mogą być loty pomiędzy Sydney i Auckland realizowane przez linie lotnicze Emirates airbusami A380. Poza tym, przy dłuższych trasach zdarza się, że samolot zaparkowany jest na lotnisku przez wiele godzin w oczekiwaniu na rejs powrotny. Skierowanie maszyny na kolejny odcinek wpływa na jej lepsze wykorzystanie.

Przewoźnicy niezbyt przychylnie spoglądają na egzotycznych przewoźników, oferujących loty na ich własnym podwórku. W obronie ich interesów stworzona została szósta wolność, gwarantująca loty z jednego obcego kraju do innego obcego kraju z międzylądowaniem komercyjnym we własnym kraju. Z kolei rządy niektórych krajów wspierały stosowanie piątej wolności jako sposób promowania krajowej turystyki - tę strategię stosowała między innymi Tajlandia, gdzie loty w oparciu o piątą wolność są do tej pory bardzo popularne. Pod koniec lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku połowa miejsc na trasie z Singapuru do Bangkoku oferowana była przez linie lotnicze stosujące piątą wolność.

fot. Boeing, Piotr Bożyk, Tomasz Śniedziewski, Dominik Sipiński oraz Creative Commons (gdzie zaznaczono)
grafiki Dominik Sipinski (dane OAG Schedules Analyser)

Ostatnie komentarze

 - Profil gość
gość_e5f19 2017-03-03 00:56   
gość_e5f19 - Profil gość_e5f19
Gdzie to znalezc? bo na skyscanner szukam i nie moge znalezc a ciekawy tekst
gość_e5f19 2017-03-03 00:47   
gość_e5f19 - Profil gość_e5f19
Podobnie np. KLM, AMS->SXM->CUR
tomeks 2017-01-24 05:49   
tomeks - Profil tomeks
Ethiopian z Dublina sprzedaje bilety wyłącznie do LAX. Pozostałe to wyłącznie tankowania w drodze do Stanów. Z powrotem latają non stop. Lotnisko w Adis Abebie jest za wysoko położone.
A gdzie połączenie Emirates z Cypru na Maltę?
 - Profil gość
Reklama
Kup bilet Więcej
dorośli
(od 18 lat)
młodzież
(12 - 18 lat)
dzieci
(2 - 12 lat)
niemowlęta
(do 2 lat)
Wizy
Rezerwuj hotel
Wizy
Okazje z lotniska

dorośli
(od 18 lat)
młodzież
(12 - 18 lat)
dzieci
(2 - 12 lat)
niemowlęta
(do 2 lat)
Rezerwuj hotel
Wizy